آشنايي زدايي (واژگاني، سبكي، دستوري، نحوي) در دفتر پنجم مثنوي مولوي

انحراف از قوانين موجود در زبان معيار، روشي است كه شاعران براي زيباشناختي آثار خود از آن بهره برده¬اند. آشنايي زدايي كه در آن انحراف از زبان و قواعد معيار صورت مي¬گيرد در شعر شاعران كلاسيك ما نيز به چشم مي-خورد كه وجود آن براي بهبود وزن عروضي بسيار مورد استفاده قرار گرفت. از اين رو استفاده از آشنايي زدايي جزئي از يك فن شاعري به حساب مي¬آيد. مولوي از جمله شاعراني است كه از آشنايي زدايي براي متمايز ساختن زبان شعري خود استفاده كرده است. او در مثنوي (دفتر پنجم) از انواع آشنايي زدايي (وازگاني، سبكي، دستوري، نحوي) بهره برده و شعر خود را از نظر زيبا شناختي ظاهري تا حدودي متمايز ساخته است. بسامد استفاده وي از آشنايي زدايي سبكي بسيار كمتر از انواع ديگر است و در بخش آشنايي زدايي واژگاني و دستوري بيشترين استفاده را كرده است .در اين پژوهش كه با روش تحليلي- توصيفي انجام شده، دفتر پنجم مثنوي را به عنوان مبنا قرار داده، و ضمن آوردن نمونه¬هاي از آشنايي زدايي در اين كتاب، وجود آن را به اثبات رسانيده ايم.