صناعات لفظي بديع در ديباچه هاي مرزبان نامه و گلستان

ديباچه¬نگاري يكي از سنت¬هاي ديرپا در ادب منثور فارسي است. كاربرد صنايع بلاغي، به¬ويژه صنايع بديعي مختلف براي آراستن اين ديباچه¬ها نشان¬دهندۀ توان هنري- ادبي نويسندگان آن¬ها بوده است. در اين ميان نويسندگان متون ادبي مصنوع به شكلي ويژه¬تر كلام خود را به اين صنايع آراسته¬اند. دو كتاب مرزبان¬نامه و گلستان از اهمّ متون منثور مصنوع و ديباچه¬هاي آن¬ها از زيباترينِ اين ديباچه¬ها محسوب مي¬شوند. نگارندگان در اين مقاله بر آن است تا با بررسي ديباچه¬هاي اين دو كتاب، بر اساس روش آماري- توصيفي، ابتدا صناعات لفظي آن¬ها را شناسايي كند و از اين طريق به صناعات لفظي بديع در ديباچه¬هاي متون داستاني- تعليمي دست يابد و در نهايت به تمايز سبك وراويني و سعدي در ديباچه¬نگاري رهنمون شود. در پايان نيز نتيجه مي¬گيرد كه روش تسجيع، روش غالب بديع لفظي در ديباچه¬نگاري است و سبك وراويني در ديباچه¬نگاري، از لحاظ بديع لفظي مبتني بر روش تجنيس و سبك سعدي مبتني بر روش تكرار است.