عندليب الرّحمان شخصيت انسان گونه ي بلبل هزار دستان در عارفانه هاي مولوي

در ميان مكاتب و روي‌كردهاي ادبي مختلف، سمبوليسم يكي از شايسته‌ترين روي‌كردهاي پژوهشي در مواجهه با آثار مولاناست. سمبل‌ها در كاربست مولانا، متنّوع و در سه گونه‌ي انساني، حيواني و اشياء نمادينند؛ در ميان حيوانات نمادين، پرندگان و در ميان پرندگان نمادين، بلبل خوش الحان و يا هزار دستان از بسامد بالايي برخوردار است. نگاهي به غزليات شمس و مثنوي مولانا، خواننده را به بيش از 200مورد ذكر بلبل رهنمون مي سازد. نگارندگان اين جستار در پژوهش حاضر و مبتني بر اين چارچوب نظري، برآنند تا با به خوانش گرفتن آثار مولانا، به نيّت و هدف اين عارف رمزگرا از كاربرد پر بسامد اين پرنده پي برند و در همين راستا، به طبقه بندي صفات و ويژگي‌هاي ظاهري و عرفاني آن بپردازند. داده‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد. كه مولانا بلبل را نماد عاشقي مي داند كه از باغ وصال حق جدا شده و خود و شمس را بدان تشبيه مي كند؛ حتي اين پرنده را در عالم واقع نيز از باغ ملكوتي خداوند مي داند و خود را نيز عندليب الرّحمن مي خواند. در واقع يادكرد بلبل و بسامد بالاي آن، يادكرد محبوب ازلي و ابدي و نماينده‌ي وي از ديدگاه مولانا شمس الدّين تبريزي است. پژوهش حاضر، پژوهشي كاربردي است و داده ها به شيوه¬ي كتاب¬خانه‌اي گردآوري شده است.