بررسي نقش تكرار در زيبايي شناسي اشعار محمد زُهَري

عنصر تكرار يكي از صنعت¬هاي شعري است كه هميشه در اشعار سنتي و معاصر مورد استفاده¬ي شاعران قرار گرفته است. كاركرد اين عنصر در شاعران كلاسيك بيشتر جنبه¬ي هنرنمايي را در بر مي¬گرفت و انواعي از رديف و قافيه را در بر مي¬گرفت ولي با به وجود آمدن شعر نيمايي و شكسته شدن چهارچوب¬هاي گذشته، اين كاركرد نيز تغيير يافت و به يكي از عناصر سبك ساز شاعران تبديل گشت. هدف اين مقاله، بررسي نقش تكرار در به وجود آمدن توازن و موسيقي در دو دفتر شعري محمد زهري؛ يعني مشت در جيب و گلايه است. علت انتخاب اين دو دفتر آن است كه شاعر در اين دو دفتر بيشتر از دفترهاي ديگري شعري خود به وزن نيمايي نزديك شده است. شيوه هاي گوناگون تكرار براي آفريدن نظم و هم¬وزني¬ها در سروده هاي شاعر، در سه گونه¬ي آوايي و واژگاني و نحوي مورد بررسي قرار گرفته است و نشان داده كه هماهنگي¬هاي آوايي و وزني در اين دو دفتر شعري، بيشتر برخاسته از تكرار صامت¬ها و مصوت¬ها در جمله است كه اين مجموعه معنادار از صوت¬هاي آهنگين به همراه تنوع تركيب¬هاي زباني و برخي از صنعت¬هاي بديعي، در به وجود آوردن غناي موسيقايي سروده¬هاي نيمايي محمد زهري، نقش اساسي و انكارناپذيري ايفا مي¬كند.