بررسي واژگان و اصطلاحات مرتبط با صنعت فلز شناسي در ديوان كليم كاشاني

حدود شش هزار سال پيش، زماني كه بشر فلز را شناخت، فلزشناسيمتالورژي به عنوان يك هنر، پا به عرصه وجود گذاشت، تا حدود صد سال پيش به عنوان يك هنر يا فن بود. اما فلزشناسي به عنوان يك علم، دانشي نسبتاً جواني است. و با كشف روش‏هاي جديد استخراج و تصفيه فلزات و شناسايي مشخصات ساختاري و فيزيكي مواد و فنون جديد شكل دادن و توليد فلزات متولد شد. اين پزوهش سعي دارد رد پاي علم فلزشناسي را در ادبيات دوره‏ي سبك هندي و شاعراني كه به دربار نزديك بودند را بررسي كند. از جمله اين شاعران، كليم كاشاني مي‏باشد، ديوان او مشتمل بر ده هزار بيت مي‏باشد و درحدود صد بيت آن از واژه‏هاي فلزشناسي بهره برده است. ابداع معاني و خيال‏هاي زيبا با استفاده از واژه‏هاي علومي نظير فلزشناسي، اقتصاد، ستاره‏شناسي، لطف ويژه‏اي به شعر وي داده است. اصطلاحات فلزشناسي در ديوان كليم كاشاني از لحاظ مفهوم به دو دسته تقسيم مي‏شود و كاربرد آن‏ها در مفاهيم مجازي بر بار معنايي آنها مي‏افزايد، از نظر ساختار نيز خلق انواع تركيب‏ها و كابرد صنايع ادبي و فنون بلاغي موجب غناي اصطلاحات فلزشناسي مي‏شود. اين مقاله شيوه‏هاي مختلف كاربرد واژه‏ها از نظر بلاغي و صور‏خيال را بررسي مي‏كند و در پايان هر كدام از واژه‏ها را توضيح داده و ابياتي كه در آنها از آن واژه استفاده شده است را ذكر مي‏كند.