تحليل و بررسي جايگاه اديبان عصر پهلوي دوم در جريان روشنفكري

در تكوين جريان روشنفكري عصر پهلوي دوم بويژه دهه هاي 40 و 50 ش طيف هاي متعددي نقش آفريني كردند. در ميان اين طيف ها، اديبان به سبب ارائه¬ي آثار، طرح انديشه ها و كنش هاي فرهنگي تاثيرگذار جايگاه ويژه اي دارند. تنوع و تكثر گفتمان ادباي اين عصر، نشانگر تعدد خاستگاه هاي فكري و جريان هاي سياسي تاثيرگذار بر انديشه¬ي اين گروه است. با توجه به اهميت مقوله¬ي روشنفكري و مطالعات مربوط به آن در تاريخ معاصر ايران، بررسي حاضر معطوف به تحليل و ارزيابي جايگاه اديبان عصر پهلوي در روند جريان روشنفكري ايران است. مقاله¬ي پيش رو، با اتخاذ رويكردي تحليلي ـ تبييني علاوه بر تبيين جايگاه اديبان عصر پهلوي در جريان روشنفكري درصدد تبيين دلايل تنوع گفتمان هاي ادباي اين دوره است. دستاوردهاي حاصل از اين مطالعه نشان مي دهد كه انديشه هاي ناسيوناليستي و ماركسيستي در طيف بندي و تكثر گفتمان هاي اديبان اين دوره اثرگذار بوده است. ادباي متاثر از اين جريان هاي فكري در تهييج جامعه و آگاهي بخشي مردم نقش تعيين كننده داشته اند. در كنار اين روشنفكران، جناح ادباي نيز با كاركردهاي فرهنگي و هويتي اثرگذاري داشته اند.