آيين اسبِ قرباني در منظومه هاي حماسي فارسي

در منظومه هاي حماسي فارسي مي توان مضامين اسطوره اي و آييني گوناگوني را بازيافت كه نيازمند تحليل و بازشناسي است. بخش بزرگي از اين منظومه ها نيز شامل روايات كهن مربوط به خاندان رستم است كه اصل سكايي دارند. يكي از همين روايات، اسطوره اسب و آيين اسبِ قرباني است كه در مراسم تدفين سران آن قوم انجام مي شده است. در مقاله ي حاضر كوشش شده تا چند و چون اين اسطوره و آيين بر پاية سروده هاي حماسي ملي بررسي شود. قرباني كردن اسب در منظومه هاي حماسي فارسي ابعاد گوناگوني دارد: دم و بُش اسب متوفي را مي بُرند، اسب پهلوان را در برابر جسد او يا در كنارش دفن مي كنند، تنديس اسب را بر سر دخمه مي گذارند كه غالباً سواري مبارز نيز بر آن باره نشسته است. مسلماً بازشناخت اين اسطوره و آيين و نظاير آن، هم به درك بهتر متون حماسي فارسي ياري مي رساند و هم آشنايي عميق تري را با رسوم اجتماعي و فرهنگي اقوام ايراني فراهم مي كند