تحليل گفتگوهاي روايي در كتاب روضة الشهداء

در نقد متون روايي اعم از داستان و گزارش‏هاي تاريخي داستان‏گونه، يكي از حوزه‏هاي مطالعه تحليل گفتگوست. كاركردهاي داستاني كه با گفتگو محقق مي شود هم در مطالعات سنتي هم در شيوه‏هاي جديد نقد مورد توجه قرار گرفته اند. با توجه به اينكه منش كلامي به گفتگوي دو طرف محدود نيست، تك گويي‏هاي داستان نيز معمولاً ذيل عنوان گفتگو طرح مي شود. در اين پژوهش با استناد به يافته‏هاي مطالعات سنتي بر اهداف گفتگو و توزيع كنش كلامي در دو شكل گفتگو و تك‏گويي تأكيد شده است. متن مورد مطالعه كتاب روضة الشهداء، نخستين مقتلي است كه به زبان فارسي نوشته شده است. از آنجا كه اين كتاب بعدها مورد توجه نوحه سرايان و روضه‏خوانان قرار گرفته و هم ويژگي‏هاي ادبيات مكتوب در آن ديده مي‏شود هم ظرفيت‏هاي روايت شفاهي، براي پژوهش انتخاب شد تا پايه تحليلي كلان‏تري قرار گيرد كه در آن مي توان مقتل را به‏عنوان روايت كتبي/ شفاهي از ديد روايت‏پژوهي تحليل كرد. پردازش گفت و گوهاي پر شور و مهيج و بهره‏گيري از تك گويي‏هاي نمايشي، اصلي‏ترين عامل در كتاب روضة الشهداء در آوردن داستان به روايت است.