قيمت‌گذاري آب زيرزميني در توليد محصول گندم (مطالعه موردي دشت ارزوئيه در استان كرمان)

بخش قابل توجهي از منابع آب مصرفي در بخش كشاورزي ايران، از منابع آب زيرزميني تأمين مي‌شود. دسترسي راحت و ارزان اين منابع سبب شده كه مصرف و تقاضا براي آب زيرزميني بسيار بالا و غيركارآمد باشد. اين مصرف غيربهينه سبب افت شديد منابع آب زيرزميني در دشت‌هاي مختلف كشور شده است كه ادامه اين روند منجر به نابودي اين منابع مي‌شود. يكي از راه‌كارهاي مديريتي جهت بهينه‌سازي مصرف استفاده از ابزارهاي اقتصادي است. قيمت‌گذاري از جمله ابزارهاي مديريتي در جهت اصلاح مصرف آب و الگوي كشت مي‌باشد. از اين‌رو در مطالعه حاضر به قيمت‌گذاري منابع آب زيرزميني در دشت ارزوئيه استان كرمان، كه يكي از دشت‌هاي بحراني استان است، پرداخته شده است. براي اين منظور از روش برآورد تابع توليد و ارزش توليد نهايي نهاده استفاده گرديد. داده‌هاي اين مطالعه از طريق مصاحبه با 194 كشاورز و در سال زراعي 94-93 به‌دست آمد. نتايج حاصل از برآورد مدل، ارزش توليد هر مترمكعب آب در توليد گندم را 2338 ريال برآورد نمود. با توجه به اين نتيجه پيشنهاد مي‌شود براي مصرف كاراتر منابع آب، اين قيمت به‌طور مستقل يا از طريق افزايش هزينه استخراج، از كشاورز دريافت شود و در عين حال سياست‌هاي مديريتي ديگر جهت افزايش راندمان آب و اقدامات حمايتي همزمان انجام پذيرد.