نقش مسجد معاصر در ارتقاء پايداري اجتماعي (نمونه موردي: محلات قديمي و جديد شهر مشهد)

يكي از نقش‌هاي مسجد سنتي تسطيح پايداري اجتماعي در محلات بوده كه اين نقش به خاطر تحولات اجتماعي دگرگوني‌هاي زيادي يافته است. لذا در اين مقاله سعي شده تا به بررسي اين نقش در مساجد معاصر پرداخته شود. به اين منظور ابتدا به استخراج اصول پايداري اجتماعي از جمله پيوستگي اجتماعي، تعامل اجتماعي، مشاركت اجتماعي، امنيت اجتماعي و مكان گزيني و كالبد ظاهري مسجد پرداخته شده است و سپس با گزينش دو مسجد در محله‌ي قديمي و جديد شهر مشهد به تبيين و ارزيابي نقش مساجد در ارتقاء پايداري اجتماعي پرداخته مي‌شود. روش تحقيق با توجه به موضوع، اهداف و فرضيات تحقيق، در مراحل مختلف، تركيبي از تحقيقات توصيفي-تحليلي و نمونه موردي است. در شيوه‌ي ميداني با استفاده از تكنيك‌هاي تهيه پرسشنامه و مشاهده به جمع‌آوري اطلاعات پرداخته و در قسمت تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم افزار spss بهره گرفته‌ايم. به منظور مقايسه مساجد در بحث پايداري اجتماعي از آزمون يومن ويتني و به منظور رتبه‌بندي ابعاد پايداري اجتماعي از آزمون فريدمن استفاده شده است. نتايج اين پژوهش بيانگر آن است كه مسجد خود به تنهايي نمي‌تواند عامل پايداري در سطح محلات در شهر مشهد باشد اما مكان‌گزيني آن در بافت‌هاي قديمي و با هويت شهري و در تلفيق و هماهنگي با كاربريها و همجواريهايش مي‌تواند نقش موثري در بهبود پايداري اجتماعي داشته باشد. از طرفي پيوستگي اجتماعي بيشترين نقش را در پايداري اجتماعي در سطح محلات شهر مشهد ايفا ميكند.