فاكتورهاي كنترل كننده توزيع و تحرك عناصر در طي توسعه دگرساني¬هاي پتاسيك و فيليك تيپ پورفيري: مطالعه موردي از منطقه كرور، جنوب شرق جيرفت، استان كرمان

The controlling factors of distribution and mobilization of elements during development of porphyry-type potassic and phyllic alterations: A case study from Kerver area, southeast of Jiroft, Kerman province

منطقه كرور در فاصله 40 كيلومتري جنوب شرق شهرستان جيرفت، غرب توده جبال بارز (استان كرمان) واقع گرديده است. بر اساس مشاهدات صحرايي و مطالعات سنگ¬نگاري، زون‌هاي دگرساني در سنگ¬هاي آذرين ديوريتي و گرانوديوريتي به سن ائوسن شامل چهار زون، (1) پتاسيك، (2) فيليك، (3) پروپليتيك و (4) سيليسي مي‌باشد. در زون‌هاي پتاسيك و فيليك كاني‌سازي¬هايي از كاني¬هاي كالكوپيريت، كالكوسيت، كووليت، و پيريت رخ داده است. نتايج حاصل از محاسبات تغييرات جرم عناصر به روش ايزوكون نشان مي‌دهد كه توسعه و تكامل زون‌هاي دگرساني پتاسيك و فيليك مرتبط با سنگ‌هاي گرانوديوريت در اين منطقه با تهي‌شدگي و غني‌شدگي غير عادي عناصر اصلي، فرعي و جزئي همراه شده است. تهي‌شدگي قابل توجه REEs در زون دگرساني پتاسيك و غني‌شدگي اغلب آنها در زون دگرساني فيليك حاكي از تغييرات pH محلول¬هاي دگرسان كننده و ناپايداري كمپلكس¬هاي حامل اين عناصر مي¬باشد. تلفيق نتايج حاصل از مطالعات كاني‌شناسي و ژئوشيمي تغييرات جرم آشكار مي¬كند كه عواملي نظير كاني‌شناسي سنگ اوليه، تغييرات دمايي، تثبيت در فازهاي كانيايي نئومورف، تغيير در ميزان نسبت فلوئيد به سنگ، و روبش توسط اكسيدها و هيدوركسيدهاي فلزي نقش مهمي در تحرك، توزيع و تثبيت عناصر اصلي، فرعي، جزئي و نادر خاكي در زون‌هاي دگرساني پتاسيك و فيليك منطقه كرور ايفا نموده‌اند.

The Kerver area is located in about 40 km southeast of Jiroft town, west of Barez Mountains (Kerman province). Based upon field observations and petrographical examinations, alteration zones in diorite and granodiorite igneous rocks to age of Eocene in this area including 4 zones, (1) potassic, (2) phyllic, (3) prophylitic and (4) silicic. In potassic and phyllic alterations were occurred mineralizations from minerals such as chalcopyrite, calcocite, covellite, and pyrite. The obtained results from mass changes calculations of elements by isocon method indicate that development and evolution alteration zones of potassic and phyllic related to gronodiorite rocks linked with abnormal depletion and enrichment of major, minor, and trace elements in this area. Considerable depletion of REEs in the potassic alteration zone and enrichment of most of them in phyllic alteration zone show changes of pH of alteration solutions and instability of complexes of carrying these elements. The combination of the obtained results from mineralogical studies and mass changes geochemistry of elements reveal that that factors such as mineralogy of precursor rock, temperature changes, fixation in neomorphic mineralogical phases, change in ratio fluid to rock, scavenging by metallic oxides and hydroxides have played the important role in mobilization, distribution and fixation of major, minor, trace and rare earth elements in the potassic and phyllic alteration zones of the Kerver area.