كانه‌زايي آهن پلاسري در منطقه زرنان، ‌شرق زنجان

Placer iron mineralization in Zarnan area, east of Zanjan

كانه‌زايي آهن پلاسري زرنان، در 4 كيلومتري ‌شرق زنجان در رسوبات آبرفتي كواترنري تشكيل شده است. كانه اصلي در اين كانه‌زايي مگنتيت همراه با مقادير كمي تيتانومگنتيت است. اگرچه قطعاتي از مگنتيت به قطر چند سانتي‌متر تا چند دسي‌متر در بخش سطحي رسوبات آبرفتي منطقه يافت مي‌شوند، ولي مگنتيت و به مقدار كم تيتانومگنتيت به صورت ذرات پراكنده، لامينه‌هاي به ضخامت يك ميلي‌متر تا چند سانتي‌متر و عدسي‌هاي به ضخامت چند سانتي‌متر تا چند دسي‌متر در رسوبات آبرفتي وجود دارند. ميانگين عيار آهن در اين كاني‌سازي براي نمونه‌هايي كه از داخل ترانشه‌ها به روش شياري نمونه‌برداري شده‌اند، حدود 10 درصد وزني است. آهن موجود در اين رسوبات عمدتاً در مگنتيت و به مقدار كم در تيتانومگنتيت متمركز بوده و كانيهاي آهن‌دار سيليكاته مانند پيروكسن، آمفيبول، بيوتيت و ... در نهشته‌هاي آبرفتي مورد مطالعه وجود ندارند. با توجه به شواهد صحرايي و كاني‌شناسي منشاء كانه‌هاي آهن در آبرفت‌هاي منطقه زرنان از كانه‌زايي آهن گرمابي مرتبط با توده گرانيتوييدي واقع در بالا دست و همچنين ذرات پراكنده مگنتيت و تيتانومگنتيت موجود در خود توده گرانيتوييدي است كه پس از هوازدگي، فرسايش و حمل، در دشت نسبتاً هموار پايين دست به صورت پلاسر نهشته شده‌اند.

Zarnan placer type iron mineralization is located 4 km east of Zanjan and it has been deposited within the Quaternary alluvial sediments. The main ore mineral in the study iron mineralization is magnetite accompanied with minor amount of titanomagnetite. Magnetite and titanomagnetite are generally distributed as small particles, 1 mm to few centimeter-thick laminas and few centimeter- to few decimeter-thick lenses within the alluvial deposits. However, large pieces of magnetite, few centimeter to few decimeter in diameter, are found at the surface of the sediments. The average abundance of iron in the analyzed samples taken from the trenches by scratching method is about 10 wt%. The iron content of the study sediments is mainly concentrated in magnetite and no iron-bearing silicate minerals such as pyroxene, amphibole, biotite and so on is found in the sediments. According to the field and mineralogical evidence, source of the magnetite in the alluvial sediments is from the neighboring hydrothermal iron mineralization related to Zarnan granitoid and disseminated magnetite and titanomagnetite grains in the granitoid intrusion itself. After weathering, erosion and transportation magnetite particles and sediments were carried out from the upstream and were deposited in the downstream relatively flat plain.