مطالعه كانه زايي آهن در گنبدهاي نمكي هرمز و پُل با استفاده از داده هاي سنگ شناسي، ژئوشيميايي و ايزوتوپي

Investigation on the iron mineralization in Hormuz and Pohl salt diapirs, using petrologic, geochemical and isotopic data

ذخاير آهن همراه با گنبدهاي نمكي هرمز و پُل در جنوب ايران به سه گروه آهن نواري، آهن گرمابي-متاسوماتيك و خاك سرخ هماتيتي تقسيم مي شوند. ذخاير آهن نواري بصورت نوارهاي متناوب چين خورده غني از آهن و غني از سيليس همراه با قطعات دياميكتيت يخچالي متشكل از كوارتز، افتاده سنگ و دانه هاي آواري مشخص مي شوند. هماتيت بصورت اسپكيولاريت و اُليژيست كاني اصلي است كه همراه با مقادير كمي از گوتيت، پيريت، مگنتيت و به ندرت سيدريت، تركيبات آهن را در نوارهاي آهندار تشكيل مي دهد. ميزان Fe2O3 از 20 تا 35 درصد در تغيير است. روابط ساختي- بافتي كانسنگ همراه با داده هاي ژئوشيميايي نظير غلظت كم عناصر Al، V، Cr، Co، Ni، Cu، Ti و Ba، مقادير زياد Mn و Fe/V وFe/Ti نشان مي دهند كه اين ذخاير از نوع ذخاير نواري آهن مي باشند. مقادير منفي δ13C و δ18O در كربناتهاي پوششي و مقادير مثبت δ34S در سولفاتهاي زيرين آنها مشابه الگوي ايزوتوپي ذخاير آهن راپيتان در زمان نئوپروتروزوئيك فوقاني (ادياكاران) هستند. الگوي توزيع عناصر نادر خاكي با غني شدگي در LREE و آنومالي مثبت Eu نيز در كانسنگهاي آهن مورد مطالعه نوع راپيتان را تأييد مي كند. پديده دياپيريسم نمك موجب فعال شدن سيال گرمابي و در نتيجه تحرك مجدد، مهاجرت و ته نشيني تركيبات آهن بصورت ذخاير گرمابي-متاسوماتيك تحت شرايط اكسيدان گشته است. در مرحله نهايي بدنبال رخنمون گنبدهاي نمكي در سطح زمين، خاك سرخ هماتيتي به عنوان محصول هوازدگي و فرسايش كانه هاي آهن پيشين در حاشيه گنبد نمكي تشكيل شده است.