ژئوشيمي اكسيدهاي اصلي سنگ ميزبان كانسار سرب و روي اورتاسو (شمال¬غرب زنجان)، با نگرشي ويژه به منشأ و موقعيت زمين¬ساختي

Geochemistry of the main oxides hosted Ortasu Pb-Zn deposite (Northwest Zanjan)

توالي سنگ¬چينه¬اي سازند قرمز بالايي در استان زنجان تناوبي از ماسه¬سنگ و مارن است. در منطقه اورتاسو (شمال¬غرب زنجان)، واحدهاي ماسه¬سنگي مزبور از نوع ليت¬آرنايت¬ (عمدتاً چرت¬آرنايت و فيل¬آرنايت) مي¬باشند كه شامل خرده¬سنگ¬هايي از نوع رسوبي، دگرگوني و به ميزان خيلي كمتر خرده¬سنگ¬هاي آتشفشاني، كوارتزهاي تك بلوري و چندبلوري و فلدسپات¬آلكالن (ارتوز) مي¬باشند. اين ماسه¬سنگ¬ها ميزبان كانه¬زايي سرب و روي حاوي كاني¬هاي گالن، اسفالريت، پيريت و به مقدار كمتر كالكوپيريت هستند. مطالعات پتروگرافي و ژئوشيميايي ماسه¬سنگ¬ها نظير نسبت¬هاي K2O/Na2O در برابر SiO2/Al2O3 نشان¬دهنده موقعيت زمين-ساختي از نوع حاشيه قاره¬اي فعال براي ماسه¬سنگ¬هاي مورد مطالعه بوده كه از سنگ¬هاي ماگمايي با تركيب فلسيك منشأ گرفته¬اند. اين ماسه¬سنگ¬ها از نظر بلوغ بافتي و كاني¬شناسي، در مراحل نيمه رسيده تا رسيده هستند كه اين امر مي¬تواند دليلي بر نزديكي محيط رسوبگذاري اين ماسه¬سنگ¬ها با سنگ منشأ آنها باشد. با توجه به اجزاء تشكيل¬دهنده، منشأ ماسه¬سنگ¬هاي مورد مطالعه احتمالاً سنگ¬هاي رسوبي- دگرگوني موجود در منطقه است. طبق داده¬هاي ژئوشيميايي مي¬توان نتيجه گرفت كه شرايط آب و هوايي تقريباً خشك در طي نهشته¬شدن اين ماسه¬سنگ¬ها در منطقه حكم¬فرما بوده است.

Rock units of the Upper Red formation in the Zanjan region consist of sandstone and marl. In the Ortasu area (NW Zanjan), sandstone units are litharenite (mainly chertarenite and phillarenite) and containing sedimentary and metamorphic with less volcanic fragments, monocrystalline and polycrystalline quartz and alkali-feldspar (orthoclase). These sandstones hosting Pb and Zn mineralization containing galena, sphalerite, pyrite and minor amounts of chalcopyrite. Petrographic and geochemical studies, such as K2O/Na2O versus SiO2/Al2O3 represents the tectonic of active continental margin for the studied sandstones. Sandstones in the Ortasu area originated from magmatic rocks with felsic composition. Submature to mature and compositional maturity of these sandstones may indicate a close distances between the sedimentary environments and their origin. According to their constituents, provenance of these sandstone could be sedimentary and metamorphic rocks. Based on geochemical data, we can conclude that arid weather conditions was dominated during the deposition of these sandstones.