مطالعات صحرايي و پتروگرافي سازند سلطانيه حاوي كانه¬زايي فسفات، برش جشن¬سرا، جنوب¬غربي زنجان

Field and petrographic studies of Soltanieh Formation containing phosphate mineralization, Jashn-Sara section, Southwest Zanjan

در اين پژوهش، سازند سلطانيه در نزديكي روستاي جشن سرا واقع در 35 كيلومتري جنوب غربي شهر زنجان از نظر رسوب¬شناسي و كانه¬زايي فسفات مورد مطالعه قرارگرفته است. مطالعات صحرايي نشان داد كه ضخامت اين سازند در برش مورد مطالعه در حدود 620 متر مي¬باشد و از 5 بخش مختلف شامل: (1) دولوميت زيرين، (2) شيل زيرين، (3) دولوميت مياني، (4) شيل بالايي و (5) دولوميت بالايي همراه با باندهاي چرتي تشكيل‌ شده است. افق¬هاي بالايي از بخش دولوميت زيرين به همراه شيل زيرين از سازند سلطانيه در برش جشن سرا ميزبان كانه¬زايي فسفات به ميزان گسترده مي‌باشد. دولوميت‌ها بر اساس اندازه بلور، توزيع اندازه بلور (يوني مدال و پلي مدال) و شكل مرز بلورها (مسطح يا غير مسطح) به چهار نوع (1) دولوميت ريزبلور (µm20 ) همراه با رخساره‌هاي استروماتوليتي، (2) دولوميت متوسط‌بلور (µm100-µm20)، (3) دولوميت درشت‌بلور (µm500-µm100) و (4) سيمان دولوميتي تقسيم‌بندي شده‌اند. مطالعات انجام شده بيانگر تشكيل دولوميت‌هاي ريزبلور تحت شرايط سطحي، دماي پايين و در محيط‌هاي بالاي جزر و مدي توسط آب‌هاي نرمال دريايي است. دولوميت‌هاي نوع دوم (متوسط‌بلور) و نوع سوم (درشت‌بلور) با توجه به اندازه بلورها، فابريك و مرز بلوري مسطح-s در مراحل مختلف تدفين (كم¬عمق تا عميق) تشكيل‌شده‌اند.

In this research, Soltanieh Formation section near the village of Jashn-Sara is located at 35 kilometers southwest of the Zanjan in view of Sedimentology and Phosphate mineralization has been studied. Field studies showed that thickness of this formation in the study section is approximately 620 m and consists of five parts: (1) lower dolomite, (2) lower shale, (3) middle dolomite, (4) upper shale, and (5) the upper dolomite with chert bands. The upper horizons of the lower dolomite with the lower shale of Soltanieh Formation in Chashn-Sara section is host for an extensive amount of phosphate mineralization. Dolomites within the studied samples, based on the crystal size, crystal size distribution (unimodal or polymodal), shape of crystal boundaries (planar or non-planar) and according to different classifications, have been categorized to four groups including: (1) very finely crystalline dolomite ( 20 µm) that are associated with stromatolites facies, (2) medium crystalline dolomite (20 µm-100 µm), (3) coarse crystalline dolomite (100 µm-500 µm) and (4) Dolomitic cement. Petrographic study of microscopic thin sections indicates that very finely crystalline dolomite (type I dolomite) have been formed in tidal flat environment during early stages of diagenesis; whereas type II and III dolomites according to the size of crystals, fabric and shape of crystal boundaries (Planer-s) have been formed in the different stages of burial (shallow and deep).