هويت سازي فرهنگي انقلاب اسلامي ايران و تاثيرآن بر بيداري اسلامي در منطقه؛ چشم انداز آينده

انقلاب اسلامي ايران در تاريخ معاصر نقطه عطفي در احياء وبازگشت مسلمانان به هويت اسلامي خويش است . اين مقاله در صدد است تا به اين پرسش پاسخ دهد كه ظرفيت هاي فرهنگي - هويتي انقلاب اسلامي ايران چيست و چه نسبت و رابطه اي بين هويت ايراني- اسلامي و بيداري اسلامي وبازگشت مسلمانان به هويت اسلامي در منطقه وجود دارد و چشم انداز آيندة اين ارتباط چيست؟ دغدغة اصلي اين مقاله اين است كه نشان دهد، شكل گيري انقلاب اسلامي در ايران از سه جهت براي انقلاب هاي منطقه داراي اهميت است. از يك سو انقلاب اسلامي در ايران هويت فرهنگي جديدي براي ايرانيان به ارمغان آورد با عنوان هويت اسلامي- ايراني ، در حالي كه رژيم پهلوي در جستجوي هويت ايران باستان گرايانه بود؛ گو اين كه ظرفيت هاي اسلامي الگوي ايراني مي تواند چراغ راه انقلاب هاي منطقه باشد. از سوي ديگر آن چه در ايران رخ داده به عنوان يك تجربة تاريخي – خواه نا خواه- در مقابل ديدگان ملت هاي منطقه است و ظرفيت الگو شدن براي آن ها را دارد. در نهايت اين كه انقلاب ايران تركيبي از عناصر بومي و فرهنگي ايراني را با عناصر ديني و مولفه هائي از رويكردهاي دموكراتيك جديد تركيب كرده و سنتزي متناسب با شرايط ايران اسلامي ارائه داده است و از نظر اين نوشتار اين شرايط به طور جدي از ظرفيت بالايي براي الگو شدن براي كشورهاي منطقه برخوردار مي باشد ؛ همچنانكه نشانه هاي زيادي نيز در دست است كه انقلاب ايران و هويت فرهنگي شكل گرفته از آن؛ بر انقلاب هاي منطقه تاثير گذار بوده است. از سوي ديگر آن چه در قالب بيداري اسلامي در كشورهاي عمدتاً سني مذهب رخ داد، همچون انقلاب اسلامي ايران، مقاومت در مقابل حاكم بود؛ اين در حالي است كه مقاومت در مقابل حاكم از نظر اهل سنت مجاز نيست. اين مساله از تحولي اساسي در انديشه اهل سنت حكايت دارد كه زمينه ساز همگرايي بيشتر انديشه سياسي اهل سنت و شيعه در آينده دارد.