جايگاه بندهاي قيدي تصديقي در زبان فارسي

The positioning of Concessive Adverbial Clauses in Persian

بند قيدي يكي از انواع بندهاي پيرو است و بيانگر ارتباط زماني، شرطي، علّي، تصديقي و مانند آن است. در پژوهش حاضر قصد داريم به بررسي جايگاه بندهاي قيدي تصديقي در زبان فارسي پرداخته و رابطۀ آن را با عواملي مانند وزن‌ دستوري، پيچيدگي، كوتاه‌شدگي، پل‌بندي و نوع كلمۀ وابسته‌ساز بررسي كنيم. بدين منظور پيكره‌اي با 600 جمله حاوي بند قيدي تصديقي گردآوري كرديم. با استفاده از تحليل آماري دريافتيم كه اين نوع بندها در زبان فارسي در هر دو جايگاه آغازي و پاياني واقع مي‌شوند و گرايش غالب آن‌ها به قرار گرفتن در جايگاه آغازي است. از پنج عامل بيان شده عامل كوتاه‌شدگي، تأثير قابل¬توجهي بر قرار گرفتن اين بندها در جايگاه آغازي دارد. همچنين، قيد وابسته‌ساز نيز تأثير به سزايي در جايگاه بندهاي تصديقي دارد. در اين بررسي بندهايي كه با كلمۀ وابسته‌ساز «درحالي‌كه» همراه بودند، نسبت به انواع ديگر، با تفاوت كمتري در جايگاه آغازي قرار گرفته‌اند. همچنين در اين مقاله عامل وزن عاملي شناخته شد كه نقشي در تعيين جايگاه اين بندها در زبان فارسي ندارد. عامل پل‌بندي نيز تأثيري بر جايگاه آن‌ها نداشته است و ارتباط معناداري بين عامل پيچيدگي و جايگاه بندهاي تصديقي وجود ندارد. با اين‌حال اكثر بندهايي كه در جايگاه آغازي قرار گرفته‌اند، جزو بندهاي قيدي ساده بوده‌اند.

Adverbial clause is a type of subordinate clause that occurs in complex sentences modifying temporal, conditional, clausal, concessive meanings and the like. In this study, the positioning of concessive adverbial clauses in Persian and its relationship with factors like grammatical weight, complexity, deranking, bridging and the kind of subordinator are examined. To this end, 600 sentences having concessive adverbial clauses are gathered. Using logestic analysis, it has been observed that these clauses in Persian tend to be placed either before or after main clause and they usually prefer to precede main clause. Among the five mentioned factors, deranking has had the most influence in placing them in the initial position. Furthermore, kind of subordinator plays significant role in the position of concessive clause. In this research, adverbial clauses, having “dar hali ke” subordinator are placed less than other subordinators in initial position. In this study, weight does not have any effect on their position in Persian. Likewise, Bridging does not have any effect and there is no meaningful relationship between complexity and the positioning of concessive clauses. However, most of the clauses which have been placed in initial position are simple adverbial clauses.