ترجمان دانش در علوم انساني: محال يا ممكن؟

ترجمان دانش به عنوان فرايندي كه سعي بر ارزيابي كليّة عوامل مؤثّر بر عمليّاتي‌شدن نتايج پژوهش‌هاي حاصل از توليد، انتقال و دسترس‌پذيري دانش دارد تا حداكثر بهره‌مندي از توليد دانش به‌ عمل آمده و از سرگردان شدن و بي‌استفاده ماندن نتايج پژوهش‌هاي ارزشمند جلوگيري شود؛ اصولاً در حوزه علوم پزشكي مطرح شده، امّا با توجّه به ماهيت انسان‌ساز علوم انساني و نقش اساسي اين علوم در شاكلة اصلي جامعه پر كردن شكاف ميان انجام پژوهش‌ها و استفاده از نتايج آنها در علوم انساني مسئله‌اي شايان توجّه است. لذا، پژوهش حاضر بر اساس مدل ترجمان دانش انستيتو ناتواني و باز‌تواني آمريكا با هدف بررسي ترجمان دانش در علوم انساني و اثبات معني‌داري اين موضوع در علوم انساني انجام گرفته است. پژوهش حاضر با روش پيمايشي انجام شده است. جامعه اين پژوهش كليّة اعضاي هيأت علمي علوم انساني در دانشگاه‌هاي سراسر كشور و ابزار گردآوري اطّلاعات در آن پرسشنامة محقّق‌ساخته بوده است كه با توجّه به مدل ترجمان دانش انستيتو ملّي تحقيقات نا‌تواني و باز‌تواني آمريكا طرّاحي گرديده است. براي تجزيه و تحليل داده‌هاي اين پژوهش از نرم‌افزار spss17 استفاده شده و خروجي‌هاي لازم استخراج و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. سپس براي تعيين رابطة علّي بين متغيّر‌هاي مستقل و وابستة پژوهش و ارائة الگوي مناسب، از روش مدل‌سازي معادلات ساختاري و نرم‌افزار Lisrel 8.8 استفاده شد. 4/ 73 درصد از اعضاي هيأت ‌علمي رشته‌هاي علوم انساني، وضعيّت ترجمان دانش در اين علوم را ضعيف و تنها 4/ 3 درصد از آنها اين وضعيّت را خوب ارزيابي كرده‌اند همچنين 2/ 60 درصد از اعضاي هيأت‌علمي علوم انساني كشور عقيده داشتند كه علوم انساني در جامعة ما كاربردي نيست. بررسي وضعيّت منبع پژوهش در ترجمان دانش علوم انساني، حاكي از وضعيّت نه‌چندان مناسب منابع پژوهش از ديدگاه اعضاي هيأت‌ علمي رشته‌هاي علوم انساني كشور است. پژوهشگران حوزة علوم انساني محتواي منابع پژوهشي را به طور متوسّط قابل اعتماد ولي فاقد اثر‌بخشي مناسب و كافي مي‌دانند. بررسي وضعيّت محيط ارتباطي در ترجمان دانش علوم انساني نشانگر نگرش مثبت جامعة پژوهش نسبت به محيط الكترونيك و دستيابي به اطّلاعات علمي از طريق فن‌آوري‌هاي نوين و شالوده‌هاي ناشي از آن دارد.