ليلي و مجنون هاتفي جامي و نظامي

در ميان «نظيره پردازان نظامي»، ملا عبداالله هاتفى خبوشــانى جامى، چهره‌اي برحسته و شاخص است. وي خواهرزاده نورالدين عبدالرحمن جامي، شــاعر و عارف ايرانى قرن نهم و نظيره گوي مشهور عهد تيموري و اوايـل عصـر صفوي اســت. وي مثنوي هاي پنج گانه خود را ( 1. ليلي و مجنون 2. شيرين و خسرو 3. هفت منظر 4. تمرنامه يا تيمورنامه، 5. شاهنامه) به تقليد از خمسه نظامي ( 1. مخزن الااسرار، 2. خسرو و شيرين، 3. ليلي و مجنون 4. هفت پيكر 5. اسكندرنامه) سرود. هاتفي منظومه ليلى و مجنون را به استقبال از ليلى و مجنون نظامى در همان وزن و بحر سرود. اين منظومه داراي 2198 بيت است و موضوع آن ماجراي قيس از قبيله بني¬عامر (معروف به مجنون) است كه دلباخته دختري به نام ليلي مي¬شود و سر به بيابان مي-گذارد و مجنون مي¬شود. هاتفي منظومه ليلى و مجنون را به اميرعلى شــير نوايى تقديم كرد. ليلي و مجنون سروده هاتفي، به لحاظ داستانپردازي از جايگاه ويژه اي برخوردار است، وي ضمن افزودن بر غناي درونمايه ي اثر، در جاي پاي نظامي پاي نهاد و اين اثر را از يك «تقليد صرف» خارج كرد و در عين آن كه به داستانسراي بزرگ گنجه، نظر داشت، اثر ارزشمند ماندگاري كه به صبغه ي تازگي نيز آراسته شده است بر جاي نهاد. نگارنده در اين مقاله تلاش دارد كه بخشهاي مختلف داستان ليلى و مجنون هاتفي و ليلى و مجنون نظامى را با هم مقايسه كند.