نظام آموزشي عصر سلجوقيان با تأكيد برتأسيس نظاميه ها توسط خواجه نظام الملك

مدارس نظاميه توسط خواجه نظام الملك طوسي وزير فقيد آلب ارسلان و ملكشاه سلجوقي در قرن پنجم هجري قمري در سرزمين اسلامي بنيان نهاده شدند. خواجه نظام الملك كه شافعي و متعصب بود و دل در گرو خلافت بني عباس داشت بعد از وزارت، با تأسيس مدارس نظاميه و اختصاص آن به فقها و متكلمان شافعي، اهدافي چون تقويت خلافت عباسي، مقابله با فرق اسلامي غيرشافعي، خصوصاً شيعه و اسماعيليه و اعلام مذهب شافعي به عنوان مذهبي رسمي را دنبال نمود. اين مدارس را به علت دارا بودن سازمان و ساختار منظم، تأمين منابع مالي توسط حكومت مركزي، تدوين محتواي دروس توسط هيئت حاكمه ، نظام گزينش اساتيد و ... مي توان به عنوان اولين نهاد آموزش و پرورش رسمي در جهان اسلامي ناميد، كه خود زمينه ساز آغاز نهضت تأسيس مدارس اسلامي گرديد و به عنوان الگوي ساير مدارس و نهادهاي آموزش رسمي در سراسر جهان مطرح شد. ساخت و توسعه مدارس نظاميه در اكثر شهرهاي مهم در سرزمين اسلامي نظير بغداد، نيشابور، موصل، بلخ، هرات، مرو ... بنيان نهاده شد وتأثيراتي عميق در ابعاد مختلف بر مدارس در دوره هاي بعد برجاي نهاد.دراين ميان اين سوالات به ذهن مي آيد كه عوامل شكل گيري و تأسيس نظاميه ها چه بود؟چه انگيزه هايي در پس شكل گيري و تأسيس مدارس نظاميه بود؟آيا قوانين خاصي بر نظاميه ها حاكم بود؟چه نتايجي از تأسيس مدارس نظاميه حاصل شد؟ به منظور پاسخ به سؤالات با روش پژوهش كتابخانه اي بررسي و مراحل كار به صورت طرح مقدماتي اوليه، شناسايي و گردآوري منابع و فيش برداري به پژوهش پرداخته ايم.