ملك الشعراء بهار در آيينة اندوهيادها

خراسان بزرگ، مهد علم و ادب ايران، مشاهير برجسته اي را در خود پرورش داده كه عالم دانش و ادب را با آثار سترگ خود دگرگون كرده يا تحولي چشمگير در عرصة شعر و نثر به وجود آورده اند. از ميان اين مشاهير گرانسنگ، شاعر شهير معاصر، محمد تقي بهار، به دليل احاطة همه جانبه بر ابعاد مختلف علمي و ادبي، بسياري از محققان معاصر را به اظهار نظر دربارة خود و نقد و تحليل آثار و اشعارش واداشته است. با مطالعة آثار و اشعار وي با شاعري نابغه، اديبي برجسته، ناقدي پرمايه، مورّخي توانا، سياستمداري دانا، روزنامه نگاري آگاه، مبارزي سترگ و وطن خواهي بزرگ مواجه مي شويم. دربارة بهار سخن بسيار گفته شده است، اما در اين مجال برآنيم كه از خلال اندوهيادهاي سروده شده براي او به چگونگي رابطه اش با شاعران معاصر- اعم از دوستي ها، همكاري ها و رقابت ها- و نظر آنها دربارة او پي ببريم و با بررسي اين اشعار، شخصيت و فضاي فكري اش را دريابيم و به ويژگي هاي آثار و به ويژه اشعار او دست يابيم. براي دستيابي به اين مهم، پس از جمع آوري اشعار سروده شده در سوگ بهار، اين اشعار را از جنبه هاي مختلف بررسي كرديم. با بررسي اندوهيادهاي سروده شده براي او اين نتيجه حاصل شد كه انجمن هاي ادبي و كانون ها نقش مهم و مؤثري در شكل گيري روابط شاعران معاصر با بهار داشته است؛ همكار و يا هم فكر بودن آنها با يكديگر نيز در اين زمينه قابل توجه است. بايد گفت كه همگان به فضل و برتري بهار در زمينه هاي مختلف اقرار كرده و مقام استادي او را پذيرفته اند. همچنين، بررسي اين اشعار، خصوصيات اخلاقي، فضاي فكري و ويژگي هاي اشعار او را پيش روي خوانندگان و محققان قرار مي دهد.