حَمّوئيان خراسان، خانداني بي‌بديل در تاريخ ايران

حَمّوئيان خراسان، طي چندين قرن با پرورش رجال بزرگي در حوزه‌هاي علم، تصوف، حديث، عرفان، طب، سياست و ... جايگاهي ممتاز را در تاريخ ايران و اسلام به خود اختصاص داده‌اند. نام و نشان افراد اين خاندان از قرن سوم ( با تدابير و دلاوري‌هاي ابوجعفر حَمّويه بن علي در قوام بخشيدن به دولت ساماني) تا حدود قرن دهم هجري قمري به طور تقريبا پيوسته‌اي در صفحات تاريخ به چشم مي‌خورد. اثربخشي سنت فكري و كنشگري سياسي حموئيان فارغ از كميت طويل زماني، از حيث گسترة جغرافيايي نيز بسيار قابل توجه است. چنانكه در دوره‌اي طولاني، بحرآباد جوين خاستگاه آل‌حمويه به قطبي علمي و عرفاني مبدل مي گردد، نفوذ معنوي آنان خراسان را درمي‌نوردد و با هجرت بعضي از رجال خاندان، شام، مصر، شمال افريقا و يزد نيز در حوزه‌هاي فكري و سياسي تحت تاثير آرا و عملكرد حموئيان قرار مي‌گيرند. مقالة حاضر كه بخشي از رسالة كارشناسي ارشد نگارنده با عنوان«جستاري در باب كارنامة فرهنگي حموئيان خراسان» است، قصد دارد تا با معرفي اجمالي اين خاندان، شرح زندگي برخي از رجال مهم آن، و ترسيم شجره‌نامة حموئيان خوانندگان را با اين تيرة برجسته و پربار – كه تاييدي ديگر بر شأن والا و جايگاه كم‌نظير خراسان پهناور در تاريخ ايران و اسلامند – آشنا نمايد.