شيخ عبدالرحمن جامي و بازتاب اثر وي منظومه هفت اورنگ در توسعه مكاتب كتاب‌آرايي ايران، قرن دهم هجري

نورالدين عبدالرحمن جامي ملقب به خاتم الشعرا شاعر، اديب و عارف نامدار ايران در قرن نهم هجري قمري است. منظومه هفت اورنگ سروده‌ي عبدالرحمن جامي شاعر والاي عهد تيموريان در قرن نهم هجري، براي اولين بار در نيمه دوم قرن دهم و در كتابخانه حاكم مشهد شاهزاده ابراهيم ميرزاي صفوي به صورت نسخه كامل تدوين و مصورسازي شد. پس از اين نسخه باشكوه، در نيمه دوم قرن دهم تا ابتداي قرن 11 هجري تعداد زيادي نسخ هفت اورنگ در مكتب كتاب آرايي شيراز مصور و ساخته شدند. هدف از انجام اين پژوهش، ضمن معرفي شيخ عبدالرحمن جامي به عنوان يكي از مشاهير تاثيرگذار خراسان بر توسعه ادبيات آن روزگار، پاسخ بدين پرسش است كه: منظومه هفت اورنگ جامي در توسعه مكاتب كتاب آرايي ايران در قرن دهم هجري چه نقشي داشته است؟ بدين ترتيب، پس از معرفي شيخ جامي و منظومه هفت اورنگ، نسخه‌هاي تدوين و مصور شده‌ي اين نسخه در مكاتب كتاب‌آرايي مشهد و شيراز معرفي و بررسي مي‌شود. يافته ها حاكي از آن است كه مصورسازي نسخه هفت اورنگ در كتابخانه مشهد باعث شكوفايي و توسعه مكتب مشهد شده و بعد از آن با اقتباس‌هايي كه نگارگران شيرازي از نسخه مصور هفت اورنگ مشهد داشته‌اند، مصورسازي اين نسخه در نيمه دوم قرن دهم هجري در مكتب شيراز توسعه فراواني يافته است. روش پژوهش توصيفي- تاريخي و شيوه‌ي گردآوري اطلاعات كتابخانه‌اي ـ اسنادي است.