تاثير آستانه اي عوامل موثر بركسري بودجه رويكرد خودرگرسيون آستانه اي

تاكنون مطالعات زيادي در خصوص آثار متغيرهاي اسمي و حقيقي بر كسري بودجه در اقتصاد ايران صورت گرفته است. اما با توجه به تغييرات ساختاري پياپي و تغييرات رژيم سياستي انتظار نمي¬رود كه اين اثرات خطي و با¬ثبات باشند. لذا در اين مطالعه با استفاده از مدل رگرسيون آستانه¬اي TAR به بررسي رفتار غيرخطي و آستانه¬اي متغيرهاي اسمي و حقيقي بر كسري بودجه براي داده¬هاي فصلي دوره¬ي 1369:2 تا 1391:4 پرداخته مي¬شود. رشد نقدينگي به عنوان متغير آستانه انتخاب و مقدار 26/6درصد (04/25 درصد سالانه) به عنوان حد آستانه اين متغير برآورد مي¬شوند. نتايج مطالعه نشان مي¬دهد كه در رژيم رشد نقدينگي پايين، وضعيت فصل گذشته كسري بودجه مهم¬ترين متغير تاثيرگذار است، به نحوي كه 25درصد آن در دوره¬ فعلي حفظ مي¬شود. رشد اقتصادي، رشد نقدينگي و رشد درآمدهاي نفتي به ترتيب داراي تاثير مثبت بر وضعيت بودجه هستند و در صورت وجود كسري آن را به سمت تعادل تعديل مي¬كنند. انتظارات تورمي در رژيم پايين معني¬دار هست و كسري بودجه را تشديد مي¬كند، اما از لحاظ عددي قابل چشم¬پوشي است. تورم تاثير منفي بر روي كسري بودجه داشته و مانع از بهبود آن مي¬شود. در رژيم رشد بالا، درآمدهاي نفتي و رشد نقدينگي قادر به بهبود وضعيت كسري بودجه نمي¬باشند. وضعيت دوره¬ گذشته كسري بودجه تاثير خود را در اين دوره مانند رژيم پايين حفظ مي¬كند. همچنين در اين رژيم رشد اقتصادي به عنوان مهم¬ترين عامل تعديل كسري شناخته مي¬شود. با توجه به قرارگيري در رژيم بالا، انتظار تورم بالاتر زمينه را براي تاثير منفي بيشتر تورم و نااطميناني تورمي فراهم مي¬كند. در اين رژيم تورم و نااطميناني تورمي هر دو كسري بودجه را تشديد مي¬كنند. به علاوه انحراف كسري بودجه از رابطه تعادلي بلندمدت در رژيم بالا معني¬دار بوده، به طوري كه به صورت كاملا ملايم به شكاف واكنش نشان مي¬دهد. بر اساس نتايج حاصل به¬نظر مي¬رسد كه رشد نقدينگي مهمترين عامل تغيير رژيم در رابطه ميان كسري بودجه و متغيرهاي اسمي و حقيقي در اقتصاد ايران به¬حساب مي¬آيد. ازاين¬رو، سياست¬گذار قادر است با كاهش رشد نقدينگي به رژيم پايين و حاكم ساختن انضباط پولي، از طريق رشد اقتصادي، درآمدهاي نفتي و حجم پول كسري بودجه را مهار سازد و از اثرات چرخه-اي آن(¬براي مثال رشد نقدينگي براي كاهش كسري بودجه با پيامد تورم بالاتر) جلوگيري نمايد.