نقش هاي زبان در مجموعۀ آخر شاهنامۀ اخوان ثالث

بر اساس نظريۀ «نقش هاي زبانِ» ياكوبسن شش ركن در فرايند ارتباط و انتقال پيام وجود دارد: فرستنده، گيرنده، پيام، مجراي ارتباطي، موضوع، و رمزگان. معطوف شدن پيام به هر ركن موجبِ ايجادِ نقشِ زبانيِ خاصي مي شود كه اين نقش ها، به ترتيب اركاني كه گفته شد، بدين قرار است: عاطفي، ترغيبي، شعري، همدلي، ارجاعي، و فرازباني. اين نظريه را در بررسي آثار ادبي مي توان به كار بست. بر اين اساس، اثري را مي توان «شعر» دانست كه در آن «نقش شعري» زبان برجسته باشد. مي توان از مفاهيم «قاعده افزايي» و «قاعده كاهي» ليچ براي تشخيص نقش شعري زبان از ديگر نقش ها بهره برد. در اين پژوهش، بر اساس اين دو نظريه مجموعۀ آخر شاهنامۀ اخوان ثالث نقد مي شود و روشن مي شود كه در اين مجموعه چه نقش هاي زباني اي بر ديگر نقش ها غلبه دارند.