بررسي اسباب و صور ابهام در رمان «خط تيره، آيلين» ماه منير كهباسي

ابهام در نظريه هاي ادبي جديد، بر خلاف ديدگاه هاي قدما نه تنها نكوهيده نيست، بلكه ارزش و هنر نيز محسوب مي شود؛ زيرا مجال دريافت هاي متكثّر و چندمعنايي را سبب مي شود و اين امكان را به خواننده مي دهد تا به گونه اي در بازآفريني اثر با آفريننده ي آن مشاركت داشته باشد. هر چند ابهام به معناي هنري خود، بيشتر در شعر نمود مي يابد، اما از قرن بيستم به بعد، نظريه پردازان ادبي، ابهام را جوهر ذاتي هر متن ادبي مي دانند كه داستان(در شكل مدرن آن) نيز يك نمونه آن است. داستانهاي مدرن، مجموعه اي از تكنيك هاي روايتي هستند كه به آشفتگي ذهن انسان معاصر مي پردازد كه خود بازتاب دهنده ي آشفتگي جهان اطراف اوست؛ از جمله ي اين داستان ها، «خط تيره، آيلين» از ماه منير كهباسي است كه اصالت هنري خود را با مؤلفه هايي چون، شك انديشي، عدم قطعيت، تناقض، تغيير مداوم زاويه ديد، زمان پريشي، و... در پنهان سازي معنا و به تأخير انداختن ادراك آن مي جويد. اين پژوهش ضمن برشمردن اسباب و صور ابهام در اين رمان مدرن مي خواهد به اين مسائل پاسخ دهد كه ماه منير كهباسي در اين رمان بيشتر از كدام عناصر ابهام در ارزش نهادن به اثر خود استفاده كرده است ؟ در اين پژوهش به طور خاص به تعريف ابهام و مقوله هاي آن مي پردازيم و نشان مي دهيم كه عامل تغيير زاويه ديد و زمان پريشي مهمترين شاخصه هاي ابهام هنري در اين اثر هستند.