مديريت حوضه هاي آبخيز در شرايط كم آبي با اولويت بندي اجراي عمليات آبخيزداري و آبخوانداري مطالعه موردي : استان خراسان رضوي

آبخيزداري و آبخوانداري يكي از شيوه‌هاي نوين حفاظت آب و خاك، مهار و پخش سيلاب‌ها است كه باعث كنترل سيلاب‌هاي مخرب و نفوذ آب به داخل سفره‌هاي آب زيرزميني و مقابله با خشكسالي مي‌شود. اين شيوه به ويژه در مناطق خشك، نيمه خشك و حواشي كوير كه معمولا هر از گاهي با جاري شدن سيلاب‌هاي مخرب با دبي لحظه‌اي بالا و از طرفي با كمبود بارش در اكثر ايام سال مواجه هستند، بسيار مؤثر و راهگشا مي باشد. در استان خراسان رضوي كه در منطقه خشك و نيمه خشك قرار گرفته ، در حال حاضر مجموعه عواملي مانند رشد روز افزون جمعيت، بهره برداري بي رويه از سفره هاي آب زير زميني، تخريب پوشش گياهي مراتع و جنگلهاي استان و خشكسالي هاي مكرر چند سال گذشته موجب ممنوعيت استحصال آب در 99 درصد دشتهاي استان گرديده است و عليرغم اين موضوع، هنوز 12 دشت استان به دليل افزايش بيلان منفي و افت سالانه در حالت بحراني قرار دارند. با توجه به وسعت استان و كمبود اعتبارات دولتي به منظور مقابله با خشكسالي و سيل ، لازم است مناطق بحراني كم آب استان مورد شناسايي قرار گرفته كه بدين منظور از 8 شاخص موثر در حوضه هاي آبخيز به منظور كنترل و مهار خشكسالي استفاده گرديد كه شش شهرستان تربت جام، مشهد، نيشابور، سبزوار، خواف و جوين به ترتيب براي اجراي عمليات آبخيزداري و آبخوانداري انتخاب گرديدند و مستعد ترين مناطق اجراي عمليات در شهرستانهاي فوق با توجه به 3 شاخص وجود مطالعات تفصيلي اجرايي و ميزان مشاركت ساكنين حوضه هاي آبخيز در اجراي عمليات آبخيزداري و آبخوان داري و وسعت مناطق مستعد براي اجراي عمليات فوق شناسايي و پس از هماهنگي هاي لازم و تامين اعتبار ، مورد اجراي عمليات آبخيزداري و آبخوانداري قرار گيرند. اميد است اقدامات مذكور به عنوان گام مهمي در جهت كاهش بحران آبي استان مثمرثمر واقع گردد و در صورت حصول نتيجه به عنوان الگويي از همكاري مشترك در جهت مقابله با بحران آب مورد استفاده ساير استانهاي كشور نيز قرار گيرد.