بررسي نقش فرسايش بادي در توسعه فيزيكي شهر زابل

منطقه سيستان در شرق ايران واقع شده و به دليل همجواري با تپه هاي ماسه اي فعال همواره با مشكلات ناشي از طوفان هاي گردوغبار مواجه بوده است. بنابراين در اين تحقيق به بررسي نقش فرسايش بادي در توسعه فيزيكي زابل پرداخته شد. بدين منظور ابتدا آمار روزانه باد ايستگاه هواشناسي زابل اخذ و با استفاده از نرم افزار IDV الگوهاي جوي زابل مورد مطالعه قرار داده شد و نقشه هاي جهات وزش باد ترسيم گرديد. همچنين با استفاده از نرم افزارهاي Sand Rose Graph و DIP به ترتيب گل ماسه هاي سالانه و فصلي ترسيم و نيز شاخص بارش استاندارد SPI تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه بادهاي شديد از شمال غرب و شمال به خصوص در فصل تابستان مي وزند كه تپه هاي ماسه اي فعال نيز در مسير وزش اين بادها قرار دارند. بنابراين ذرات ماسه توسط باد حمل شده و طوفان هاي گردوغبار به وقوع مي پيوندد. نتايج حاصل از گل ماسه ها نيز نشان داد كه جهت نهايي حمل ماسه به سمت جنوب شرق (به طرف زابل) است. با توجه به شاخص SPI نيز مشخص گرديد از سال 1379 به بعد زابل با خشكسالي هاي متعدد روبه رو بوده است كه شرايط را براي وقوع فرسايش بادي هرچه بيشتر فراهم مي كند. همه موارد فوق مؤيد آن است كه جابجايي و ديناميك تپه هاي ماسه اي از موانع توسعه فيزيكي زابل است.