سير تحول مساجد نمونه موردي مسجد جامع همدان

صدها سال است اذان مشخصه شهرهاي اسلامي است و امروزه با افزايش مسلمانان در سراسر جهان، مساجد جديدي در سراسر جهان ساخته مي شود. از اين رو مسجد، يكي از اساسي ترين عناصر شهر هاي اسلامي است. اولين و كانوني ترين كاركرد مسجد، داشتن جايگاهي مركزي و آييني براي اجراي مناسك دنيايست.اما به واسطه نقش كليدي اين فعاليت هاي آييني در حيات اجتماعي جامعه اسلامي، مسجد نيز نقشي كليدي پيدا كرده است. مسجد به واسطه پيوندي كه با زندگي و دينداري مردم داشته، رابطه عميقي با جريانات و تحولات فرهنگي دارد. در جهان سنتي، مسجد را مي توان محلي كانوني براي تجلي قدرت هاي اجتماعي و سياسي و فرهنگي و ديني دانست. در نتيجه اين پيوند مسجد با زندگي مردم و قدرتهاي سياسي، تحولات جامعه تا حدي بر فضاي مسجد نيز موثر بوده است. نوشته حاضر ابتدا سير تحول معماري مساجد را در ايران به اختصار بيان مي كند،سپس مسجد جامع همدان را بر مبناي شواهد و گزارشات و منابع تاريخي به صورتي كلي بررسي كنيم. نكته اي كه قابل ذكر است اين كه با توجه به اين كه اطلاعات موجود در اين زمينه بسيار محدود مي باشد سعي شده با استفاده از همين منابع نا محدود و همچنين بازديد و بررسي حضوري در اين مسجد مفيدترين اطلاعات در اين زمينه ارائه گردد. اميد است مطالب ارائه مفيد به فايده واقع شود.