مروري بر بانكداري اسلامي

در مورد حرمت ربا بين افراد در آيات و روايات نكوهش شديد شده است از جمله آيه‌ي 278 و 276 كه خداوند فرمود: «يا اَيُهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُواللهَ وَ ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبوا اِنْ كُنْتُم مؤمِنينَ، فَاِن لَمْ تَفْعَلوا فَاذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ‌اللهِ وَ رسُولِه»؛ اي كساني‌كه ايمان آورديد، تقواي الهي پيشه كنيد و رها كنيد ربا را اگر ايمان داريد در صورتي‌كه چنين نكنيد، بدانيد كه خداوند و رسولش با شما پيكار خواهند كرد. نصّ صريح آيه دوم مي‌گويد: ربا جنگ با خدا و رسول است. روي همين جهت است كه پيامبر (ص) فرمود: «شرّ المكاسب كسبُ الرّبا» (آرام، 1391ش، ج5، ص609-608) بدترين كسب‌ها كسب رباست و امام رضا (ع) فرمودند: علت تحريم ربا تمايل يافتن مردم به سودخواري است، كه مايه‌ي تباهي و شيوع ظلم است. از انجا كه اقتصاد ما مطابق اصل 44 قانون اساسي تركيبي است ربا مطابق با روايات، فلسفه تحريم اش آن است كه تعادل اقتصادي را از جامعه ما مي‌گيرد و شكاف طبقاتي را باعث مي‌گردد، و در نوع خودش بدترين نوع از فساد است. از نظر اصول اسلامي، پول مردم در نزد بانك امانت است، قبلاً در نزد مراكز ديني به امانت سپرده مي‌شد و اكنون در نزد بانكهاست. بانكداري اسلامي همان اهداف بانكداري متداول دنيا را دنبال مي‌كند با اين تفاوت كه ادعا مي‌شود عمليات بانكداري در اين بانك‌ها براساس فقه معاملات اسلامي صورت مي‌گيرد. مهم‌ترين اصل در بانكداري اسلامي تقسيم سود و زيان حاصل از معامله و پرهيز از پرداخت ربا يا همان بهره پول است، كه در اين نوشتار به بيان عقود و اصول بانكداري اسلامي پرداخته مي شود.