شماره ركورد كنفرانس :
3874
عنوان مقاله :
بهره جستن از اصطلاحات و مضامين طبي در كليله و دمنه
پديدآورندگان :
حجازي حميده hamidehhejazy@yahoo.com پژوهشگر موسسة مطالعات اسلامي دانشگاه تهران- دانشگاه مكگيل , سلمانينژاد مهرآبادي ساغر salmaninejad@kntu.ac.ir استاديار دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي
كليدواژه :
كليله و دمنه , ابوالمعالي نصرالله منشي , طب , واژه , نحوة كاربرد
عنوان كنفرانس :
دومين دوره همايش متن پژوهي ادبي (نگاهي تازه به كليله و دمنه و مرزبان نامه)
چكيده فارسي :
كليله و دمنه يكي از ارزشمندترين كتابهاي داستاني و حكمتآموز است كه تنوع و تعدد ترجمههاي اين اثر در قرنهاي مختلف و نيز تقليدهاي متعدد از آن، اهميت اين كتاب را نشان ميدهد. در اين ميان نثر ابوالمعالي نصرالله منشي گوي سبقت را از سايرين ربوده است و همچنان در صدر ساير ترجمهها قرار گرفته است. داستاني بودن كتاب كليله و دمنه همراه با نثر بليغ و منشيانة ابوالمعالي نصرالله منشي تنوع خاصي به مطالب پندآموز آن داده و ماندگاري اين كتاب در قلة كتابهاي ادبي را تا اين زمان به همراه داشته است. بررسي اين مجموعه از ديدگاههاي مختلف مورد توجه منتقدان قرار گرفته و بسياري از مفاهيم فرهنگي روزگار نويسنده بر اساس اين اثر استخراج شده است. در اين كتاب براي ايجاد اين تنوع علاوه بر فنون بلاغي، مضامين مختلف علمي هم به كار گرفته شده كه از جملة آن علوم، علم طب با دايرة واژگان و مضامين متنوع است به ويژه كه در مقدمة كتاب از آن به عنوان «دارو» نام برده شده و نيز يكي از مترجمان آن، طبيب مشهور دورة ساساني است. از اين رو سوالي كه مطرح ميشود اين است كه جايگاه واژگان و مضامين طبي در اين اثر ماندگار چيست؟ اين كتاب نيز همچون ديگر آثار مصنوع، مضامين طبي را در حكايات يا عبارات بر وجه تمثيل و كنايه به كار برده است و گاه حتي به احاديث و يا ابياتي استشهاد كرده كه حاوي مضامين طبي است و آن هم بر وجه تمثيل و يا كنايه، شاهدي بر مدعاي گفتار نويسنده است. در مجموع به نظر ميآيد از اصطلاحات و مضامين پزشكي متداول و مشهور در زمان خود بهره جسته است بنابراين وجود آنها باعث تكلف و پيچيدگي نثر نشده است.