مفاهيم «كذب» و «تكذيب» در برابر «صدق» در مرزبان نامه

مرزبان نامۀ وراويني از آثار كهن و غني تعليمي و اخلاقي زبان و ادب فارسي است كه نويسنده آن را با قلم صدق و سلامت پرداخته است. هر چند اين اثر مجموعه‌اي از حكايات تمثيلي است اما حسن صدق و كمال معني پروري آن، جايگاهش را چنان داشته كه مي توان آن را مرجعي براي بررسي‌هاي اخلاقي و اجتماعي قرار داد و در آن به غور علمي پرداخت. همانا از مفاهيم اخلاقي گسترده و مورد توجّه در مرزبان نامه «كذب»، «تكذيب» و مفاهيم مرتبط با آن در برابر «صدق» است. پژوهش‌هاي متنوعي كه درمورد مرزبان‌نامه صورت گرفته اغلب در بررسي‌هاي كلي چون بررسي‌هاي سبكي يا دستوري و يا از باب تعابير ويژه يا استفاده از آيات و احاديث بوده است و به نظر مي رسد موضوع مورد پژوهش پيش رو در كتب و مقالات علمي مورد بررسي قرار نگرفته است. بررسي همه جانبۀ مفاهيم «كذب» و «تكذيب» در برابر «صدق» و چگونگي نگاه نويسنده به اين مفاهيم و نتايج آن و عناصر و فنون دست‌افزار نويسنده در پرداخت اين مفاهيم ذيل عناويني به تشريح بازگو خواهد شد. روش تحليلي بر پايۀ متن اصلي در بستر سير به هم تنيدۀ مطالعاتي در دست-يابي به اين جستار مجمل شيوۀ گزيدۀ نگارندگان است.