سفال تمدن مانا

در نيمه نخست هزاره اول ق.م در تاريخ سياسي شمال غرب كشور قدرت نيمه مستقلي به نام مانا (559-843 ق.م) پديد مي آيد كه به لحاظ سياسي، نظامي و فرهنگي متاثر از دولتهاي پيراموني خود بويژه آشور نو و اورارتو بوده است. آثار بجا مانده از اين دوره شامل معماري، تدفين، سفال و ...همگي ويژگيهاي فرهنگي هزاره اول را ارايه مي دهند. سفالهاي شاخص دوره مانا در تعيين قدمت مكانهاي مانايي تاثير شاياني دارند. دوره مانا در بازه زماني عصر آهن 3 (500-800 ق.م) قرار مي_گيرد. استفاده از سفال منقوش و سفال نخودي و كرمي رنگ با نقوش تزييني هندسي كنده در آن عصر برجسته است. سفال مانايي از محوطه هاي مشهور قالايچي، زيويه، زندان سليمان، كول تاريكه، حسنلو، ربط سردشت، تپه قاپان شاهين دژ و ... با مشخصات تقريبا همگون بدست آمده است. مقاله حاضر به بررسي ويژگيهاي سفالي دوره ماناهمچون رنگ سطحي و نقوش تزييني، فرمهاي رايج، نوع خميره و ... بر پايه داده هاي سفالي بدست آمده از محوطه هاي اين دوره مي_پردازد.