بررسي نقشمايه هاي سفالينه گونه سيلوئت (سايه نما) قرون ميانه؛ با تكيه بر مجموعه موزه هاي بنياد

شكل گيري حكومت سلجوقيان در نيمه قرن پنجم هجري موجب وحدت سياسي شد و سرزمين هاي امپراطوري ساساني احيا شد. با حمايت سلاطين و رونق تجارت و گسترش مراودات فرهنگي با كشورهاي ديگر از جمله چين، هنر هاي صناعي توسعه يافت. محصولات هنري بصري اين دوره از جمله سفالگري در مقايسه با سده هاي پيشين پربار تر و انواع فن آوري ساخت و تزئين تكميل و ابداع شد. به كار گيري خمير سنگ و لعاب قليا موجب ابداع شيوه تزئيني موسوم به سيلوئت شد. تكنيك تزئين آن كندن گلابه براي نقوش معكوس به صورت برجسته و نقاشي زير لعاب با رنگ سياه بر زمينه آبي فيروزه اي يا عاجي است. نقشي كه بدون توجه به جزئيات مانند سايه بر سطح سفال نمايش داده شده است. اين پژوهش بر آن است سفالينه هاي گونه موسوم به سيلوئت را كه در قرون 6 و 7 هجري در بخش وسيعي از ايران رايج بوده بشناساند و نقشمايه هاي آنرا تحليل نمايد. اطلاعات به روش اسنادي و كتابخانه اي و مطالعه 14 نمونه از موزه هاي بنياد مستضعفان گردآوري شده است. نتايج نشان مي دهد دو شيوه نقش كنده گلابه اي و نقاشي زير لعاب براي نقش اندازي استفاده شده و عناصر تزئيني به ترتيب تكرار شامل نقوش گياهي(12 مورد)، هندسي(14مورد)، حيواني(5مورد)، انساني(3 مورد)، اسطوره اي(1 مورد) و خط نگاره(2مورد) بوده است.