نقش ضوابط و مقررات شهرسازي براقتصاد مسكن و شكل گيري سكونتگاه هاي غيررسمي (نمونه موردي: سكونتگاه غير رسمي شهرمشهد)

يكي از مهمترين مسائلي كه شهرهاي كشورهاي در حال توسعه را با بحران مواجه كرده است، مسئله گسترش سكونتگاه هاي غير رسمي در آنها مي باشد. ظهور اين پديده در ايران به دهه هاي 1320 برمي گردد. گفته مي شود اين پديده بي تأثير از رشد سريع شهرنشيني نبوده و از همين سالها رشد حاشيه نشيني شدت بيشتري يافته و حتي از رشد شهرنشيني سبقت گرفته است. ايجاد اين نواحي در شهرها را بايد جزئي از فرايند عدم تعال شهري/منطقه اي و دوگانگي اقتصادي در جامعه تلقي كرد كه منجر به تغيير مكاني جمعيت از نواحي فقير و توسعه نيافته شهري و روستايي به سمت نواحي برتر شهري مي شود .بانظر بر آنكه در توصيف ويژگي هاي اين نواحي در كشور نمي توان به يك تعريف جامع و فراگير رسيد كه تمامي وجوه و دلايل شكل¬گيري اين مناطق را بازگو كند ليكن هدف از اين پژوهش بررسي متغيرهاي اقتصادي و ضابطه¬¬¬اي موثر در شكل¬گيري اسكان غيررسمي مي باشد. از اين رو به بررسي و تحليل تاثير محدوديت¬هاي ضابطه¬اي ( از جمله تراكم و ...) بر اقتصاد مسكن ( قيمت مسكن ) و به دنبال آن شكل گيري سكونتگاه غيررسمي در شهر مشهد پرداخته شده است. اين مقاله با استقاده از روش توصيفي-تحليلي با استناد به منابع كتابخانه اي، مقالات و سياست طرح هاي فرادست شهر مشهد انجام گرفته است. با تحليل پرسشنامه ها به وسيله نرم افزار spss نتايج حاصل از پژوهش بيانگر آن است كه با افزايش روزافزون قيمت مسكن و اجاره بها و از طرفي محدوديت هاي ضوابط و مقررات از جمله؛ ضوابط تفكيك بنا، ماليكيت و ضوابط zoning، و... شاهد شكل گيري سكونتگاه هاي غيررسمي و افزايش تعداد ساكنين آن(خيلي بيشتر از گذشته) هستيم و اگر اين روند افزايش مسكن اجاره بها ادامه داشته باشد قطعاً بر تعداد اين ساكنان افزوده خواهد شد.