اعتلاي كيفيت محيط شهري از طريق بازآفريني و بهسازي شهري؛ نمونه موردي: ساربان محله شهر بجنورد

در دهه هاي اخير، چرخش رويكردها و سياست هاي شهري، جنبش نوسازي و بهسازي شهري را با اصطلاح بازآفريني شهري، همراه نموده است. واژه بازآفريني طيف مختلفي از فعاليت هاي بزرگ مقياس براي ارتقاي رشد اقتصادي تا مداخلات در حد محله ها به منظور اعتلاي كيفيت زندگي را شامل مي گردد. در همين راستا، ساربان محله شهر بجنورد در بخش شمالي شهر و شمال شرق بافت قديم شهر مبناي مطالعات قرار گرفته است. اين محله داراي بافتي كاملا ارگانيك است. فشردگي محله و تركيب ساختمان ها با يكديگر در اين محله، حداقل فضاي لازم را براي عبور و مرور فراهم آورده و عرض كم معابر و عدم نفوذپذيري سواره از ويژگي هاي اين بافت است. نوشتار حاضر، با روش توصيفي- تحليلي- پيمايشي و با رويكرد تلفيقي- تركيبي (استفاده از تكنيك هاي (Delphi- AHP-Topsis سعي دارد تا بازآفريني و بهسازي ساربان محله را در جهت اعتلاي كيفيت محيط آن در دستور كار قرار دهد. به اين منظور، سعي شده است تا راهكارگزيني ها با استفاده از روش كيفي دلفي از طريق متخصصين مرتبط، شناسايي و سپس با بهره از روش تصميم گيري چند معياره (و نرم افزار expert choice) وزن دهي شده و نهايتاً با كاربست روش Topsis، اولويت بندي گردد. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه در صورت عدم اعتلاي كيفيت محيطي ساربان محله، ترك نمودن بخش قديمي توسط ساكنان بومي وجايگزين شدن روستائيان و مهاجرين و نهايتاً تنزل بيشتر كيفيت زندگي و فراهم نمودن مكاني براي بروز آسيب هاي اجتماعي، در نمونه مورد مطالعه، حتمي خواهد بود. همچنين، اولويت اصلي مداخله در بافت نيز با توجه به يافته هاي تحقيق، ساماندهي كالبدي مسكن، نفوذپذيري معابر و توزيع مناسب خدمات عمومي در محله مي باشد.