اثر ورزش در آب بر كنترل پاسچري زنان مبتلا به مولتيپل اسكلروزيس

مقدمه: بيماري مولتيپل اسكلروزيس (MS) از طريق نقاط دِميِلينه شده‌ي التهابي در ماده سفيد مغز تشخيص داده مي-شود(1) و شايعترين ناتواني مرتبط با اين بيماري، اختلالات تعادلي است. تحقيقات انجام شده، بطور كلي بر روي بيماران MS انجام شده بدون اينكه علائم كلينيكي آنها مورد توجه قرار گرفته باشد. هدف از اين تحقيق بررسي اثر تمرين در آب بر كنترل پاسچري بيماران مبتلا به MS با سه نوع علائم كلينيكي متفاوت (علائم آتاكسي، اسپاستيك و آتاكسي ـ اسپاستيك) با شدت ناتواني بالا (4EDSS≥) بود. روش شناسي: 29 زن سالم و 31 آزمودني زن مبتلا به MS در اين مطالعه شركت نمودند. بيماران MS از طريق ارزيابي-هاي كلينيكي باModified Ashworth Scale و Brief Ataxia Rating Scale به‌ترتيب براي تعيين ميزان اسپاستيسيتي و آتاكسي به سه گروه با علائم آتاكسي (11=n)، اسپاستيك (10=n) و آتاكسي ـ اسپاستيك (10=n) طبقه‌بندي شدند. براي ارزيابي كنترل پاسچر از پارامتر مركز فشار (COP) استفاده و از طريق صفحه نيرو Kistler اندازه‌گيري شد. هر آزمودني به مدت يك دقيقه و با سه بار تكرار بر روي صفحه نيرو مي‌ايستاد. بيماران در يك برنامه ورزش در آب (سه جلسه در هفته به مدت دو ماه) شركت نمودند. تمام ارزيابي‌ها در بعد از تمرين تكرار شد. از آزمون‌هاي آماري Shapiro-wilk، تي زوجي، ANOVAs (repeated measure) و (05/0 P) استفاده شد. نتايج: كنترل پاسچري بيماران MS با علائم آتاكسي به‌ويژه در وضعيت چشم بسته، ضعيف‌تر از بيماران MS با علائم اسپاستيك بودند (001/0 P). بيماران با علائم اسپاستيك دچار اختلالات تعادلي مي‌شوند ولي با افراد سالم تفاوتي نداشتند (3/0 P). بعد از ورزش ميزان نوسانات COP كاهش معنادار و به ميزان برابر در هر دو گروه، نشان داد (001/0 P). ولي هنوز بين بيماران آتاكسي و افراد سالم تفاوت معنادار وجود داشت (001/0 P). ميزان اسپاستيسيتي، آتاكسي و وضعيت ناتواني بيماران كاهش معنادار نشان داد (04/0 P). بحث و نتيجه گيري: بيماران با علائم آتاكسي و آتاكسي ـ اسپاستيك، عملكرد ضعيفي در كنترل پاسچر نسبت به افراد سالم و گروه اسپاستيك داشتند. عملكرد بيماران با علائم اسپاستيك بويژه در بعد از تمرينات ورزشي تقريباً مشابه با عملكرد افراد سالم بود. عملكرد تعادلي بهتر بيماران MS با علائم اسپاستيك ممكن است به علت سفتي عضلات اطراف مفاصل هيپ، زانو و مچ پا باشد(2). كنترل پاسچري اين بيماران در بعد از اجراي تمرينات ورزشي بهبود يافت كه ممكن است به خاطر كاهش معنادار در ميزان اسپاستيسيتي، آتاكسي و ميزان ناتواني بوده باشد. تمرين در محيط آبي، به علت نيروي بايونسي و نيروهاي مقاوم در آب باعث افزايش قدرت عضلاني و در نتيجه بهبود كنترل پاسچري مي‌شود. بيماران MS مي‌توانند ورزش در آب را در كنار دارودرماني براي بازتواني، كاهش و جلوگيري از محدوديت هاي حركتي استفاده نمايند.