چكيده فارسي :
مقدمه: فرايند مقابله عمدتاً از فعاليتها و اقدامات شناختي و رفتاري فرد براي مديريت استرس است. در اين مقابله، پاسخهاي رفتاري آموخته شده از طريق محدودسازي اهميت موقعيت خطرناك يا ناخوشايند (مطالبات استرس زا) استرس را كاهش مي دهد.يكي از طبقه بنديهاي عمومي، راهبردهاي مقابله را بر حسب جهت گيري فرايند مقابله به سمت مشكل ادراك شده يا احساسات فرد، به تكليف يا مسأله مدار و هيجان مدار تقسيم مي كند. و از انجا كه موقعيت هاي استرس زا ممكن است باعث عملكرد ضعيف و موجب عزت نفس پايين مي شود. و افراد براي حفظ عزت نفس در بعضي مواقع از خود ناتوان سازي استفاده مي كنند. برگلاس و جونز ( 1987 ) اولين كساني بودند كه واژه خود ناتوانسازي را براي توصيف اين فرايند بكار (Self-Handicapping) بردند. آنها راهبردهاي خودناتوانسازي را به عنوان هرفعاليت يا عملكردي كه فرصت بيروني جلوه دادن شكست (تبرئه كردن خود) و نسبت دادن موفقيت به عوامل دروني را افزايش ميدهد، بكار بردند (نوردباتن، 2011 ). هدف از اين تحقيق تعيين رابطه راهبرد هاي مقابله اي با خود ناتوان سازي جسمي است.
روش تحقيق: پژوهش حاضر توصيفي و از نوع تحقيقات همبستگي بود. جامعه تحقيق كلي دانشجويان تربيت بدني و نمونه اين تحقيق دانشجويان تربيت بدني دانشگاه آزاد واحد كرج به روش خوشه اي و شامل 186 نفر دختر بودند. ابزار هاي مورد استفاده اين تحقيق از پرسشنامه خودناتوانسازي جونز و رودوالت ( 1982 ) را طراحي كردند و پرسشنامه راهبردهاي مقابله اي ورزشكاران در ورزش رقابتي (CICS) براي ارزيابي دو بعد مقابله تكليف مدار بعد هيجان مدار توسط گوادريو و بلوندين (2002) طراحي شد.
نتايج: يافته ها نشان داد بين هر دو بعد راهبرد هاي مقابله اي (هيجان محور، ....) و عوامل خود ناتوان سازي (رفتاري، كلامي، اندامي) دانشجويان ارتباط منفي معنا داري وجود داشت.
بحث و نتيجه گيري: افرادي كه از نمره هاي راهبردهاي مقابله اي بالاتري داشتند و از آن براي كنترل استرس بهره مي بردند كمتر از خود رفتارهاي ناتوان ساز استفاده مي كردند. اين دسته از افراد به خاطر اينكه ياد گرفته اند با تمركز مجدد و پيدا كردن راه حل كمتر به سمت كناره گيري از ورزش سوق پيدا كنند. فقدان آموزش هاي لازم در كاربرد راهكارهاي مقابله اي هيجان محور و ..... مي تواند به كناره گيري زود هنگام فرد از فعاليت هاي ورزشي منجر شود. پس يراي كاهش خود ناتوان سازي مي توان از راههاي افزايش راهبرد هاي مقابله اي استفاده كرد.
Nordbotten,T. Motivational Climate and Self-Handicapping in Elite. Junior Golf. Master
thesis in Sport Sciences. Department of Coaching and Psychology, Norwegian School of sport
scienc0es2011.
Rhodewalt F. Self-handicappers: Individual differences in the preference for anticipatory
self - protective acts. In: Higgins R, Snyder CR, Berglas C, editors. Self-handicapping: The
paradox that is not. New York: Plenum Press (1990).
Gaudreau, P., amp; Blondin, J. P. Development of a questionnaire for the assessment of coping strategies employed by athletes in competitive sport settings. Psychology of Sport and Exercise2002 , 3(1), 1-34.
