چكيده فارسي :
مقدمه: سلول هاي اندوتليال سيار از مغز استخوان مشتق مي شوند و نقش مهمي را در ترميم عروقي و ساخت عروق جديد بازي مي كنند. ورزش مي تواند با تاثير فيزيولوژيك بر بسيج بالقوه سلول هاي بنيادي اثر گذاشته و باعث افزايش مكانيسم هاي ترميم بافت شود. فاكتور رشد اندوتليال عروقي(VEGF)يكي از تنظيم كننده هاي اصلي رگزايي مي باشد.اما شدتي ازفعاليت كه باعث افزايش اين سلول ها پس از ورزش مي شود به خوبي شناخته نشده است.
روش شناسي: بدين منظور از بين بازيكنان حاضر در اردوي تيم ملي هندبال 10 نفر به صورت تصادفي با محدوده سني17-19 سال انتخاب شدند.آزمودني ها يك دوره تمرينات را كه شامل تمرينات تركيبي هندبال و بدنسازي ويژه مي باشد،گذرانده و سپس يك دوره بي تمريني را تجربه كردند. نمونه هاي خوني در 3 نوبت (قبل از اردو،بعد از يك دوره تمرينات و پس از يك دوره بي تمريني از آزمودني ها براي اندازه گيري سلول هايCD34 ،VEGF و سلول هاي خوني گرفته شد.جهت بررسي تفاوت تاثيريك دوره تمرين و بي تمريني بر متغير هاي وابسته از آزمون آناليز واريانس با اندازه گيري مكرر و در صورت معني‌داري از آزمون تعقيبي بونفروني استفاده شد.با استفاده از آزمون همبستگي پيرسون نيز ارتباط بين سطوح پيش‌آزمون و پس آزمون VEGF و CD34 با سطوح پيش‌آزمون و پس آزمون سلول هاي خوني، ارزيابي گرديد.
نتايج: يافته هاي حاصل از پژوهش نشان دادكه يك دوره تمرينات ورزشي منتخب بر سلول‌هاي اجدادي اندوتليال سيار (CD34) بازيكنان زن هندباليست نخبه تاثير معني‌دار دارد (p=0/023) . همچنين بين تغييرات سطوح VEGF و تغييرات هماتوكريت پس از يك دوره تمرين ورزشي در بازيكنان زن هندباليست نخبه، ارتباط معني‌دار ديده شده است ( (P=0/046.
بحث و نتيجه گيري: بر اساس يافته ها سلول هاي VEGF وسلول هاي CD34 پس از يك دوره فعاليت كاهش يافته اند. احتمالا كاهش اين سلول ها مي تواند به علت نوع و شدت فعاليت اجرا شده و همچنين تفاوت هاي فردي باشد. يك دوره بي تمريني بر سلول هاي اجدادي اندوتليال سيار CD34 و VEGF تاثير معناداري نداشته است،اما باعث افزايش كمي در تعداد سلول هاي CD34 شده كه به حالت پايه نرسيده است. اين يافته مي تواند نشان دهنده تداوم فرآيند مهاجرت سلول ها به بافت جهت ترميم باشد. همچنين سلول هاي VEGF پس از يك دوره بي تمريني افزايش يافته اند كه مي تواند نشان دهنده فرآيند رگ سازي باشد.در نهايت اين فرآيند ها مي توانند به بهبود سلامت قلبي – عروقي و همچنين به سلامت اندوتليوم منجر شوند.
منابع:
1. Wahl P, Jansen F, Achtzehn S, Schmitz T, Bloch W, Mester J `et all ″. Effect of high intensity training and high volume training on endothelial Microparticles and angiogenic growth factors. journal.pone.0096024 ,2014. Apr 25;9(4)
2.Bonsignore MR, Morici G, Riccioni R, Huertas A, Petrucci A,Veca M`et all ″. Hemopoietic and angiogenetic progenitors in healthy athletes: different responses to endurance and maximal exercise. J appl physiol, 2010. Jul;109(1):60-67
