بررسي مهمترين جاذبه‌هاي طبيعي و ورزشي موثر بر توسعه گردشگري ورزشي استان همدان و مشكلات موجود از ديدگاه كارشناسان

مقدمه: گردشگري يكي از صنايع بزرگ در جهان است و «گردشگري ورزشي» صنعتي است كه از تركيب دو صنعت «گردشگري» و صنعت «ورزش» پديد آمده‌است. و افراد بسياري در سرتاسر جهان در آن اشتغال دارند در كشورهاي صنعتي گردشگري به عنوان يك مجموعة كل بين 4 تا 6 در‌صد توليد ناخالص داخلي را توليد مي‌كند. گردشگري ورزشي نيز بين 1 تا 2 در‌صد از توليد ناخالص داخلي ( GDPرا شامل مي‌شود و نرخ رشد صنعت گردشگري ورزشي حدود 10 در‌صد در سال برآورد مي‌شود (1). جاذبه‌هاي طبيعي ورزشي موجود در ايران به‌طور كلي به هفت دسته تقسيم‌بندي شده است اين هفت دسته كلي عبارتند از : 1) تپه نوردي2) شكار، صيد و ماهيگيري3) ورزش‌هاي زمستاني 4) ورزش‌هاي ساحلي و آبي 5) بيابانگردي 6) طبيعت درماني7) كوهنوردي و غارنوردي. در كشور ما در اين حوزه مشكلات متعددي وجود دارد كه عبارتند از « مشكلات فرهنگي » « مشكلات مديريتي » و « مشكلات مربوط به زير ساخت ها » (2). پژوهش حاضر از نظر استراتژي توصيفي، مسير اجرا پيمايشي، از نظر هدف كاربردي كه به شكل ميداني انجام شده است، جامعة آماري كارشناسان بخش گردشگري سازمان گردشگري و ميراث فرهنگي شاغل در استان (10 نفر)،كارشناسان 5 آژانس مسافرتي برتر (8 نفر) و كارشناسان ورزشي هيئت هاي: كوهنوردي، قايقراني، شنا، سواركاري، دوچرخه‌سواري، تيراندازي (8 نفر). در مجموع 26 نفر جامعة آماري اين تحقيق را تشكيل مي‌دهند. پس از طراحي پرسشنامه و توزيع آن تعداد 26 پرسشنامه تكميل شد. براي تجزيه و تحليل يافته‌ها از روش پيشرفته تحليل عاملي استفاده شد. از نظر كارشناسان« جاذبه‌هاي مربوط به تپه‌نوردي و طبيعت‌گردي » با بار عاملي ( 72/0) « جاذبه‌هاي مربوط به كوهنوردي و ورزش‌هاي زمستاني » با بار عاملي ( 65/0) و « جاذبه‌هاي مربوط به شكار و صيد » با بار عاملي ( 60/0) از اهميت بيشتري در توسعه گردشگري ورزشي در سطح استان برخوردار هستند. در بخش بررسي مشكلات گردشگري ورزشي اين استان« مشكلات مربوط به زير‌ساخت‌ها» با بار عاملي (76/0 ) مهمترين مشكل، دومين مشكل« مشكلات مديريتي در گردشگري ورزشي استان » با بار عاملي ( 74/0 ) و « مشكلات فرهنگي » با بار عاملي (50/0 ) سومين مشكل در بخش گردشگري ورزشي اين استان است. به‌نظر مي‌رسد دلايل اهميت بيشتر « تپه‌نوردي و طبيعت‌گردي» و « جاذبه‌هاي مربوط به كوهنوردي و ورزش‌هاي زمستاني» نسبت به ساير جاذبه‌ها در دو عامل مي‌باشد1- گستردگي اين جاذبه‌ها در استان2- تنوع گسترده‌تر فعاليتهاي ورزشي كه مي‌تواند در اين جاذبه‌ها انجام شود. كارشناسان مهمترين مانع در بخش گردشگري ورزشي استان را مشكلات مربوط به زير ساخت‌ها مي دانند، همچنين مهمترين مشكل مربوط به بخش مديريتي تشكيل كميته‌اي براي جلوگيري از موازي‌كاري و عدم هماهنگي بين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با سازمانهاي ورزشي نظير اداره ورزش و جوانان و در بين مشكلات فرهنگي نيز « ديدگاه منفي و تلقي نادرست نسبت به گردشگران خارجي در داخل استان» مهمترين مشكل فرهنگي است .