برتري خودگفتاري آموزشي بر يادگيري مشاهده اي در يادگيري مهارت سرويس واليبال

مقدمه: عملكرد حركتي بر اثر عوامل زيادي دستخوش تغيير مي شودكه در اين ميان، يادگيري مشاهده‌اي (فرآيندي كه از طريق آن مشاهده‌گررفتار فرد ديگري را مشاهده كرده، و رفتار خود را با آن سازگار مي نمايد(1) و خودگفتاري (رويكردي ذهني كه بطور ناخودآگاه بر احساسات ،عمل و رفتار فرد تاثير مي گذارد)(2) نيز از اين دسته عوامل محسوب مي شوند. ، تحقيقات نشان داده‌اند كه يادگيري مشاهده‌اي و خودگفتاري جزء عواملي هستند كه بر يادگيري مهارت هاي حركتي تاثير گذاشته و اجراي مهارت را بهبود مي‌بخشند. با اين حال، تا كنون پژوهشي به بررسي اين دو مداخله به صورت همزمان نپرداخته و از اينرو، در تحقيق حاضر تفاوت تاثير خودگفتاري آموزشي و يادگيري مشاهده اي بر يادگيري مهارت سرويس واليبال بررسي شد. روش شناسي: 30 دانش آموز (ميانگين سني 1.24±12.25سال) از بين دانش آموزان يكي از مدارس منطقه 6 تهران انتخاب و پس از اجراي پيش ازمون سرويس واليبال بصورت تصادفي به سه گروه خوگفتاري آموزشي، يادگيري مشاهده اي و كنترل تقسيم شدند. در دوره تمريني گروه خودگفتاري آموزشي 100 كوشش انجام دادند و عبارت خودگفتاري متناسب را به مدت 15 ثانيه قبل هر كوشش تكرار كردند. گروه يادگيري مشاهده اي فقط به مشاهده گروه تمريني پرداختند و برگروه كنترل هم هيچ مداخله اي اعمال نشد.در نهايت، آزمون اكتساب پس از اخرين جلسه اكتساب و آزمون يادداري و انتقال با فواصل72 ساعت گرفته شد. نتايج: پس از بررسي طبيعي بودن توزيع داده ها با استفاده از آزمون K-S ، نتايج t همبسته از مقايسه پيش آزمون و پس آزمون در هر گروه نشان داد كه گروه هاي خودگفتاري آموزشي و يادگيري مشاهده اي در مرحله اكتساب بطور معني داري عملكردشان بهبود پيدا كرده است(به ترتيب؛ 0002/0=P؛ 01/0=P) ولي در گروه كنترل تغييري مشاهده نشد(05/0≤p). همچنين نتايج آزمون تحليل واريانس دو راهه نشان داد كه گروه خودگفتاري آموزشي نسبت به گروه كنترل و يادگيري مشاهده‌اي در مراحل اكتساب (پس آزمون)، يادداري و انتقال عملكرد بهتري داشتند(0.05 p)،همچنين گروه يادگيري مشاهده اي در مرحله اكتساب (پس آزمون) و يادداري نسبت به گروه كنترل عملكرد بهتري داشتند(0.05 p)، ولي در مرحله انتقال تفاوت معني دار نبود. بحث ونتيجه گيري: نتايج نشان داد كه هر دو مداخلة خودگفتاري آموزشي و يادگيري مشاهده اي بر اكتساب و يادگيري مهارت سرويس واليبال تاثير گذار بود. اما در مقام مقايسه، خودگفتاري آموزشي نسبت به يادگيري مشاهده اي موثرتر بوده، لذا پيشنهاد مي شود كه خودگفتاري به عنوان يك رويكرد شناختي بيش از يادگيري مشاهده اي اثرگذارتر مورد توجه قرار گيرد.