فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات سازماني

Information Technology and Organizational Communications

در عصر حاضر با انقلاب فن‌آوري و اينترنت و انفجار اطلاعات و تحول در ارتباطات و فراهم شدن زمينه گذار از موج سوم (عصر اطلاعات) و حركت به سمت موج چهارم، سازمان‌ها براي رشد پايدار و بقا ناگزير از انطباق خود با تغييرات پرشتاب بوده و فعاليت سازمان‌ها به شكل كلاسيك و سنتي خطر اضمحلال آن‌ها را به همراه خواهد داشت، حركت سازمان‌ها به سوي استفاده از بستر شبكه و فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات و سيستم‌هاي اطلاعاتي باعث تغيير و تحول در نگرش رفتار سازماني و ساير ابعاد سازماني از جمله ساختار، فرايندها و عمليات، سبك مديريت و رهبري، فرهنگ سازماني و ارتباطات انساني اعم از فردي، گروهي و سازماني شده است و بر سطح انتظارات، توقع و خواسته‌هاي ذينفعان و مشتريان به طور فزاينده‌اي مؤثر بوده است كه شناخت اين دگرگوني‌ها از اهميت حياتي برخوردار است. هدف مقاله‌ي حاضر ارتقاي درك و دانش خوانند‌گان محترم از تاثير فن‌آوري اطلاعات و سيستم‌هاي اطلاعاتي بر ارتباطات سازماني و كمك به ارتقاي ارتباطات مؤثر و كامل و كاربست اين دانش در انتخاب تدابير در بهبود روابط فردي، گروهي و سازماني در اينگونه ‌سازمان‌ها مي‌باشد. در اين راستا تعدادي از منابع علمي مرتبط مورد مطالعه قرار گرفته و محتواي اين نوشتار با بهره‌برداري از آنها تدوين گرديده كه به تعريف سازمان‌هاي الكترونيكي، سازمان‌هاي ‌مجازي و ويژگي‌هاي آنها، مزايا و محدوديت‌ها، ارتباطات و روابط فردي، گروهي و سيستم سازماني پرداخته شده است. «سازمان مجازي» يعني جمع شدن گروهي از افراد، دانش، توان مالي و... بدون حضور فيزيكي كه از نظر جغرافيايي پراكنده‌اند و با امكانات فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات با هم در ارتباط و تماسند، امروز ديگر اثري از آن مرزهاي سنتي كه زماني متصور بود نيست و مرزها درهم شكسته شده است و ما با سازمانهاي پيچيده مواجه هستيم و سازمان‌ها غالباً از حالت فيزيكي و با آن ساختمان‌هاي عريض و طويل فيزيكي متعدد خارج شده و يا كاملاً مجازي شده‌اند يا حداقل مجبورند قسمت‌هايي از سازمان به صورت مجازي فعاليت نمايند تا بتوانند در دنياي امروزي و پر رقابت و پويا بقا داشته باشند. مجازي شدن و الكترونيكي شدن سازمان‌ها بر ارتباطات سازماني تاثير شگرفي گذاشته و حتي كاركنان از حالت بومي خارجي شده و از نظر فيزيكي در ابعاد جغرافيايي و به‌ صورت پراكنده و بعضاً بطور غير همزمان مشغول همكاري هستند و با فرهنگ‌ها و مليت‌هاي مختلف، سالها در كشورهاي متفاوت با هم كار مي‌كنند ولي ممكن است حتي يكبار هم، به صورت رو در رو يكديگر را ملاقات نكنند كه اين خود باعث تغيير در نحوه‌ي تعامل و ارتباط كاركنان و نوع مديريت سازمان‌ها شده است كه به تفصيل به شرح آنها خواهيم پرداخت. شناخت اين عوامل و تغييرات، ما را در درك بهتر موضوع و اجتناب از ارتباطات غير‌موثر و مواجه شدن با مشكلاتي در زمينه مديريت نيروي انساني خصوصاً هدايت و كنترل آنها ياري نموده و در نتيجه باعث افزايش كارايي فردي و سازماني شده و اثربخشيِ آن را به همراه خواهد داشت و هرگونه مقاومت در مقابل تغيير و عدم انعطاف مساوي است با انزوا و نابودي شخص و سازمان.