بررسي آثار متغيرهاي كلان اقتصادي بر روي ارزش معاملات شركت بورس كالاي ايران با استفاده از رهيافت خود رگرسيو برداري

The effects of macroeconomic variables on the Iran Mercantile Exchange trading value using the VAR approach

در اين مقاله به بررسي آثار كوتاه مدت و بلندمدت نوسانات ارزي، نفتي، قيمتي و پولي بر روي ارزش معاملات شركت بورس كالاي ايران پرداخته مي شود. پيچيدگي بررسي رفتار قيمتي در بازارهاي مالي به دليل در هم تنيدگي روابط فيمابين اين بخش از اقتصاد با ساير بخش هاي اقتصادي باعث شده است در سال هاي اخير (به ويژه با رشد و توسعه بازارهاي مالي در سال هاي پس از بروز بحران مالي 2007 ميلادي) مطالعات گسترده اي در اين حوزه شكل بگيرد. بازار بورس كالاي ايران نيز به عنوان يك نهاد نوپا كه در آن كليه محصولات كالايي هم چون نفتي و پتروشيمي، فلزات اساسي و محصولات كشاورزي بصورت نقد و سلف مورد دادوستد واقع مي گردد از اين نوسانات و تغيرات قيمتي اثرپذير خواهد بود. لذا هدف اصلي اين مطالعه بررسي وجود يا عدم وجود روابط بلندمدت پايدار بين متغيرهاي قيمت نفتي اوپك، نرخ ارز غيررسمي، تسهيلات اعطايي، شاخص بهاي توليد كننده و ارزش معاملات بازار فيزيكي بورس كالاي ايران مي باشد. براي اين منظور، از آزمون هاي هم گرايي (هم انباشتگي) و عليت متغيرها به صورت ماهانه براي دوره 4 ساله 1392:1 تا 1395:10استفاده شده است. نتايج مطالعه براساس رابطه بلندمدت نشان مي دهد كه افزايش 1 درصد در لگاريتم نرخ ارز موجب كاهش7.67 درصدي در لگاريتم ارزش معاملات بورس كالاي ايران مي شود. جهت عليت نيز از متغير نرخ ارز به ارزش معاملات است. هم-چنين افزايش 1 درصد در لگاريتم شاخص بهاي توليدكننده نيز موجب افزايش 2.17 درصد در لگاريتم ارزش معاملات بورس كالاي ايران خواهد شد. جهت عليت نيز از متغير ارزش معاملات به شاخص بهاي توليدكننده مي باشد. تخمين رابطه تصحيح خطاي كوتاه مدت براي ارزش معاملات نيز مويد معناداري آماري جزء تصحيح خطا مي باشد.