تحول و ارتقاي علوم انساني: بررسي اقدام‌هاي صورت گرفته و ارائه پيشنهادهايي براي بهبود

Change in Humanities: Reviewing the Teken Actions and Proposing suggestions for Improvement

از جمله مهم‌ترين دغدغه‌ها و مطالبات اصلي رهبر معظم انقلاب و جمع كثيري از جامعه دانشگاهي كشور، تحول و ارتقاء علوم انساني است. چرا كه زمينه‌ساز پيشرفت و بهبود امور در حوزه علوم انساني و به تبع آن بخش آموزش عمومي كشور مي‌باشد. لذا، در اين پژوهش تلاش شد تا مقوله تحول و ارتقاي علوم انساني از بعد مديريتي و اجرا مورد بررسي قرار گيرد. بدين منظور، برنامه‌هاي پنج‌ساله پنجم و ششم توسعه به عنوان بالاترين اسناد اجرايي كشور برگزيده شدند تا ميزان ابتناي آن‌ها بر اسناد بالادستي از قبيل بيانات و سياست‌هاي ابلاغي مقام معظم رهبري در خصوص تحول و ارتقاي علوم انساني (بند 2- 77 سياست‌هاي ابلاغي) و نيز نقشه جامع علمي كشور مورد بررسي قرار گيرند. لذا، ابتدا بيانات مقام معظم رهبري و نقشه جامع علمي كشور به دقت مورد مطالعه و بررسي قرار گرفتند تا يك چهارچوب مفهومي براي بررسي برنامه‌هاي پنجم و ششم توسعه فراهم آيد. با مطابقت دادن متن برنامه‌ پنجم و ششم توسعه با چارچوب مفهومي فوق مشخص گرديد كه فقط در برنامه پنجم توسعه دو ماده 15 و 19 ناظر بر مقوله تحول و ارتقاي علوم انساني هستند. در ادامه اين دو ماده بند به بند با چهارچوب مفهومي برآمده از تحليل اسناد سياستي بالادستي مطابقت داده شدند، و چالش‌ها و موانع اجرايي شدن آن‌ها مورد بررسي قرار گرفتند. برخي از چالش‌ها و موانع اجرايي شدن بندهاي ناظر بر تحول و ارتقاي علوم انساني در برنامه پنجم توسعه عبارتند از: ضعف در پوشش دادن كليه موارد مندرج در نقشه جامع علمي كشور چه به لحاظ كمي و چه كيفي، كلي‌گويي و ارائه نكردن راهكار براي پياده‌سازي و اجراي موارد مندرج، پايين بودن تعامل ميان علما و اساتيد حوزه و دانشگاه، وجود بسياري از مفاهيم كه نيازمند شناسايي، تعريف و يا تعيين مصاديق مرتبط هستند. ‌هم‌چنين، برخي از چالش‌هاي ساختاري و فرايندي نهاد متصدي تحول و ارتقاي علوم انساني (شوراي تحول و ارتقاي علوم انساني) تبيين شد كه عبارتند از بالا بودن حجم كار و مشغله اعضاي شورا و نگارش يافتن اهداف، وظايف و اختيارات اين شورا به صورت آرماني و كلي.

One of the most important concerns and demands of the Supreme Leader of Iran and a large number of the academic community of the country is the change in humanities. Because it is the basis for the improvement of affairs in the field of humanities and consequently in the public education sector of the country. Therefor, in this research it has been tried to study the category of the change in humanities in terms of administration and the degree of implantation. To this end, the fifth and the sixth five-year Development Plans as the highest-level administrative documents were selected to determine the extent to which they were based on upstream documents such as the Supreme Leader s Comments about the change in humanities and the Comprehensive Scientific Map. Therefor, the Supreme Leader s Comments about change in humanities and also the Comprehensive Scientific Map were read and analyzed carefully in order to provide a conceptual framework for examinining the fifth and the sixth five-year development plans. Comparing the documents of the fifth and the sixth five-year development plans with the aforementioned conceptual framework, it has been recognized that only the article No. 15 and the article No. 19 in the fifth five-year development plan were about the category of change in humanities. Subsequently, these two articles were matched in the context of the conceptual framework derived from the upstream policy documentation analysis, and the challenges and obstacles to their implementation were examined. Some of the barriers and challenges of these two articles in order to be implented are: weakness in covering all items of the Comprehensive Scientific Map, not proposing solutions for implementation, a low level of interaction between the professors of Howzeh and those of the universities, the existence of some conepts that need to be identified, defined, or exemplified. Also, some of the structural and process-oriented challenges of the Professional Council of the Change in humanities have been identified which are the high workload of the members of the council and the writing of the goals, duties and authority of this council in an ideal and general manner.