بررسي تاثير عدم قطعيت پارامترهاي ژئومكانيكي توده سنگ در محاسبه ي گام پيشروي حفاري (مطالعه ي موردي: تونل سد شهريار)

در روش حفاري مرحله اي، حداكثر گام پيشروي مجاز اصلي ترين عامل تأثيرگذار از بعد اقتصادي و اجرايي مي باشد. اين عامل ارتباط تنگاتنگي با زمان و هزينه اجراي تونل ها به روش حفاري مرحله اي دارد. در تونل ها اختلاف نظرهاي زيادي براي محاسبه ي گام پيشروي وجود دارد كه در اين بين رابطه ي ساكورايي (1997) پركاربردترين رابطه جهت كنترل گام پيشروي مجاز در محيط هاي سنگي است. اما همواره شرايط پيش ‌بيني نشده ي زمين (طبيعت ناهمگن زمين) و وجود عدم قطعيت در داده هاي اوليه ي طراحي باعث ايجاد مشكلات اساسي در اجرا و پيشبرد پروژه خواهند شد. در چنين مواردي تحليل احتمالاتي خواص توده سنگ بسيار مهم است. بدين منظور در اين پژوهش، ابتدا مشخصات آماري هر يك از پارامترهاي ورودي داراي عدم قطعيت شامل زاويه اصطكاك داخلي، چسبندگي و مدول تغيير شكل پذيري براي مقطع خاصي از تونل سد شهريار با كلاس توده سنگ RMRIII به دست آمد و سپس اقدام به توليد اعداد تصادفي شد. در مرحله ي بعدي، گام هاي پيشروي تونل انحراف سد شهريار بر اساس اعداد تصادفي توليد شده بر مبناي مقايسه ي كرنش برشي ماكزيمم روش ساكورايي با كرنش برشي ماكزيمم حاصل از نرم افزار 3DEC تعيين شدند و در نهايت نتايج تحليل هاي احتمالاتي با گام پيشروي اجرايي مقايسه شده است. در نهايت گام پيشروي بهينه ي ماكزيمم برابر 75/1 متر بدست آمد كه با گام پيشروي اجرايي همخواني خوبي دارد.