بررسي زمينه هاي شكل گيري گروه هاي تكفيري در محيط امنيتي خارور ميانه؛ تحليل سه سطحي

خاورميانه از جمله مناطقي است كه همواره از دوره هاي گذشته تا امروز به دليل موقعيت ژئوپليتيك و حضور بازيگراني با منافع متضاد بيشترين پتانسيل تنش زايي را در بين مناطق مختلف جهان داشته است. يكي از مهمترين دلايل شعله ور شدن بحران هاي اين منطقه حضور گروه هاي تكفيري در اين ناحيه، مخصوصاَ بعد از بهار عربي بوده است. اين پژوهش با رويكردي توصيفي ـ تحليلي و با گريزي بر نظريه سطح تحليل در صدد است پاسخي مناسب براي اين مساله بيابد كه چه مواردي زمينه گسترش و توسعه گروه هاي تكفيري را فراهم مي كنند و همچنين بررسي اين نكته كه خواستگاه فكري و عقيدتي اين گروه ها از كجا نشات گرفته و در چه مقطعي نمود مي يابد بخش ديگر مساله اين پژوهش را تشكيل مي دهد. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه ظهور تكفير به زمان صدر اسلام يعني جنگ صفين باز مي گردد و براي بلوغ خود يك فرايند سه مرحله اي از آغاز تا زمان عبد الوهاب، از عبد الوهاب تا ظهور القاعده و موج سوم از ظهور القاعده تا كنون كه نمود عيني آن داعش است را شامل مي شود. همچنين فرقه گرايي و بحران دموكراسي در سطح ملي، رقابت هاي ژئوپليتيكي و هويتي در سطح منطقه اي و انفعال نسبي قدرت هاي بزرگ به ويژه آمريكا در سطح بين المللي زمينه گسترش يافتن جريانات تكفيري در خاورميانه را فراهم نموده است. گسترش يافتن جريانات فوق نيز عملا باعث گسترش بحران ها و منازعات در خاور ميانه و تسري پيامد هاي آن به جهان غرب شده و لذا زمينه نقش آفريني و تحرك بيشتر بازيگران بين المللي را فراهم مي آورد.