نسبت ميان حقوق بشر و حقوق بشر

حقوق بشر بر مبناي حفظ كرامت انسان، داراي ماهيت هنجاريست، و ساختار سنتي حقوق شهروندي را متحول كرده است. تحول ياد شده حقوق شهروندي را به عرصه حوزه حقوق بين الملل كشانده و سبب شده تا حقوق شهروندي و مفاهيم مرتبط با آن، پيش از آنكه در تناظر با منافع ملي دولت ها تعريف شود، بر اساس قواعد جهان شمول حقوق بشر تعريف گردد. اين فرآيند نشان مي دهد كه حقوق بشر در جايگاه اصل ما تقدم، و اصل حاكم بر حقوق شهروندي است كه با تحول در مباني نظري شهروندي، يا منجر به بازنگري قانون اساسي دولت ها مي شود، و يا خواهان تفسير مضيق يا موسع قوانين ياد شده است. رويه ديوان بين المللي دادگستري در ارائه تعريف نوين از تابعيت و شهروندي، و نيز شناسايي قاعده عرف حقوق بين الملل بر اساس بايسته هاي حقوق بشر، نشان از تحول ياد شده دارد. بر اين اساس، تعريف سنتي حقوق شهروندي و مفاهيم مرتبط مانند تابعيت، دگرگون مي شود و ضرورت ارائه تفسير جديد احساس مي شود. تفسير جديد از حقوق شهروندي با عنايت به ارزش هاي حقوق بشر، مستلزم تغيير نگرش در اصول حقوقي حاكم بر نگاه سنتي به مقوله شهروندي خواهد بود.