اثر حاد تمرين تناوبي شديد بر سطوح تستوسترون، كورتيزول و نسبت تستوسترون به كورتيزول در كودكان چاق و داراي اضافه وزن تمرين نكرده و تمرين كرده

چاقي و اضافه وزن به همراه اختلالات متابوليكي مرتبط با آنها يكي از نگراني هاي بسيار مهم در جهان امروز است. افزايش چاقي و اضافه وزن در بين كودكان با توسعه بيماري هاي مزمن از قبيل: سندرم متابوليك، ديابت نوع 2، بيماري هاي قلبي عروقي، سرطان و آرتريت ها در ارتباط است. تستوسترون و كورتيزول عموماً به عنوان نماينده هورمون هاي آنابوليك و كاتابوليك پذيرفته شده اند كه به طور وسيعي توسط چاقي تحت تاثير قرار مي گيرند، همچنين در مديريت و درمان چاقي عناصري ضروري هستند. بنابراين هدف ما بررسي اثر حاد تمرين تناوبي شديد بر سطوح تستوسترون، كورتيزول، نسبت تستوسترون به كورتيزول در كودكان چاق و داراي اضافه وزن تمرين نكرده و تمرين كرده است. بدين منظور، 20 آزمودني (9 تا 12 سال) چاق و داراي اضافه وزن به صورت تصادفي به 2 گروه تمرين تناوبي شديد و گواه تقسيم شدند. جلسه توجيهي – آموزشي جهت آشنايي دانش آموزان با پروتكل تمرين و اندازه گيري حداكثر سرعت هوازي، شاخص هاي آنتروپومتريك از قبيل قد، وزن، شاخص توده بدن (2 قد ÷ وزن = BMI)، اندازه گيري محيط كمر، لگن و ضخامت چربي زير پوستي آنها برگزار شد. 48 ساعت پس از جلسه توجيهي يك وهله تمرين تناوبي شديد توسط آزمودني هاي تمرين نكرده اجرا شد. سپس همين آزمودني ها 3 جلسه در هفته با شدت 100 تا 110 درصد حداكثر سرعت هوازي به مدت 12 هفته به تمرين پرداختند. با توجه به اين كه آزمودني ها پس از 12 هفته تمرين تناوبي منظم به عنوان تمرين كرده محسوب مي شدند، براي بررسي اثر حاد تمرين تناوبي بر كودكان تمرين كرده، نيز يك وهله تمرين تناوبي شديد برگزار شد. سطوح كورتيزول و تستوسترون قبل و بلافاصله بعد از انجام تمرين تناوبي در حالت ناشتا اندازه گيري شد. حداكثر سرعت هوازي آزمودني ها با استفاده از آزمون 20 متر رفت و برگشت محاسبه شد. سطوح كورتيزول در سرم با استفاده از كيت Monobind, USA در دماي 27 درجه سانتي گراد و به روش الايزا توسط دستگاه (Diamed Eurogen) ساخت كشور سوئد اندازه گيري شد. حساسيت اين روش pg 91.5 معادل غلظت كورتيزول0.366نانوگرم بر دسي ليتر بود. با اين روش دامنه 95-0.4 نانوگرم بر دسي ليتر كورتيزول قابل اندازه گيري است. سطوح تستوسترون در سرم با استفاده از كيت Monobind USA در دماي 27 درجه سانتي گراد و به روش الايزا توسط دستگاه (Diamed Eurogen) ساخت كشور سوئد اندازه گيري شد. حساسيت اين روش p 0.576 معادل غلظت تستوسترون 0.0576 نانوگرم بر دسي ليتر بود. با اين روش دامنه 21.9-0.29 نانوگرم بر دسي ليتر تستوسترون قابل اندازه گيري است. از آزمون كلموگراف - اسميرنف براي تعيين توزيع طبيعي داده ها استفاده شد. براي بررسي متغيرها در پيش آزمون از آزمون تي مستقل استفاده شد. همچنين براي بررسي آثار درون گروهي از پيش به پس آزمون از آزمون تي همبسته استفاده شد. يافته هاي پژوهش با استفاده از نرم افزار19 v. SPSS در سطح آماري p ≤ 0.05 مورد بررسي قرار گرفت. يافته ها افزايش سطوح تستوسترون را در هر دو وهله حاد نشان دادند؛ اين افزايش در وهله اول معني دار نبود، اما در وهله دوم معني دار بود. كورتيزول نيز در هر دو وهله حاد به طور معني داري افزايش يافت، اما نسبت تستوسترون به كورتيزول در هر دو وهله حاد به طور معني داري كاهش يافت. بر پايه يافته هاي به دست آمده از اين پژوهش، يك وهله تمرين تناوبي شديد در كودكان تمرين نكرده باعث افزايش غير معني دار سطوح تستوسترون و در كودكان تمرين كرده باعث افزايش معني دار سطوح اين هورمون مي گردد. سطوح كورتيزول هم در كودكان تمرين كرده و تمرين نكرده پس از يك وهله تمرين تناوبي شديد افزايش معني دار و نسبت تستوسترون به كورتيزول كاهش معني دار دارد. بنابراين، تمرين تناوبي شديد را مي توان به عنوان روشي براي بهبود برخي شاخص هاي مربوط به ارتقاء سلامت كودكان چاق و داراي اضافه وزن استفاده كرد و آنرا به عنوان روشي ايمن، مفرح و همراه با بازي هاي گوناگون براي آنها در نظر گرفت. همچنين، تمرين تناوبي شديد براي بهبود نيمرخ هورموني كودكان چاق و داراي اضافه وزن توصيه مي شود.