سبك زندگي، سطح فعاليت بدني و شيوع چاقي در مردان بزرگسال

شيوع چاقي، پرفشاري خون، سطح فعاليت بدني و برخي رفتارها و ويژگي­هاي مرتبط با سبك زندگي در 1218 نفر از رانندگان حمل و نقل عمومي درون­شهري (رانندگان تاكسي) تهران (ميانگين سن شركت كنندگان 12.3± 4205سال و وزن آنها 14.6± 78.9كيلوگرم) مورد بررسي قرار گرفت. درجه چاقي به­شكل خودگزارش­دهي و بر اساس رابطه قد به وزن، رفتارهاي سبك زندگي و عوامل دموگرافيك به­وسيله پرسشنامه برگرفته شده از مطالعه آدامي و كوردرا (2003) منطبق با شرايط غذايي و سبك زندگي مديترانه­اي و سازگار شده با شرايط فرهنگي ايران، و فشار خون با فشارسنج دستي ارزيابي شدند. دامنه سن افراد بين 21 تا 71 سال بود. سن كمتر از 35 سال به­عنوان جوان، 36 تا 50 سال به­عنوان ميانسال و بيشتر از 50 سال به­عنوان سالمند درنظر گرفته شد. اضافه­وزن با شاخص توده بدن kg/m29/25-29 و چاقي با شاخص توده بدن kg/m230 تعريف شد. پرفشاري خون نيز بر اساس معيار سازمان بهداشت جهاني مشخص شد. براي بررسي اختلاف و روابط معني­داري بين متغيرها از آزمون­هاي تحليل واريانس كروسكال واليس، t استودنت،2 و رگرسيون چند متغيره استفاده شد. يافته­ها نشان داد شيوع چاقي، اضافه­وزن، مجموع چاقي و اضافه­وزن و پرفشاري خون به ترتيب 40.6، 26.6 ,67.2 و 35.4 درصد است. شيوع چاقي، اضافه­وزن و پرفشاري خون با افزايش سن، كاهش فعاليت بدني، سابقه بيماري­هاي مرتبط با قلب و عروق، پايين بودن سطح سواد، افزايش درآمد و بيشتر بودن تعداد اعضاي خانواده بيشتر مي­شد (0.05 p). همچنين بين چاقي و پرفشاري خون در همه گروه­هاي سني رابطه معني­داري وجود داشت (0.0001 p) و بيشترين شيوع چاقي (50.3درصد) و پرفشاري خون (71.1درصد) در گروه سني بيشتر از 50 سال مشاهده شد (0.05 p). بالاخره در همه گروه­هاي سني بيشترين درصد شيوع پرفشاري خون در افراد چاق مشاهده شد. به­طوركل، 67.2 درصد رانندگان تاكسي شهر تهران داراي اضافه­وزن و چاق بودند. بين الگوهاي غذايي و مقادير شاخص توده بدن رابطه معني­داري وجود نداشت. اما بين چاقي و برخي عادت­هاي غذايي مانند مصرف غذاهاي پرچرب و شيريني­جات، ميان­وعده­ها، و دسر بعد از غذا رابطه مثبت (0.05 p) و با انجام فعاليت بدني منظم و افزايش مراقبت­هاي غذايي بدون توجه به كيفيت آنها، رابطه منفي وجود داشت. به­نظر مي­رسد پيشگيري از چاقي به­عنوان يكي از مهمترين مشكلات تهديدكننده سلامت عمومي و همچنين پيشگيري از عواملي كه موجب شيوع آن مي­شود، مانند عادت­هاي غذايي نامطلوب و كمبود فعاليت بدني، بيش از پيش در جامعه ايراني ضرورت دارد تا از بروز بيماري­هاي مرتبط با آنها جلوگيري شود.