حقوق شهروندي در تشكيل آزادي گروهي (بررسي آزادي احزاب با محوريت قانون اساسي )

احزاب و گروه هاي گوناگون مردمي در يك جامعه عصاره ي فضايل آزادي خواهانه ي مردمند.هرچه قدر احزاب يك كشور فعال تر و نظام مندتر باشند به تبع آن نظم سياسي و فرهنگي در آن كشور بيشتر حكم فرما خواهد بود. قانون اساسي ايران با در نظر گرفتن شرايطي در اصل 26 قانون اساسي،كه به عنوان ميثاق مدني وسياسي ايران شناخته مي شود، اصل را به آزادي احزاب مي دهد و محدوديت را استثناء مي كند. لذا اصل، آزادي احزاب است مگر مواردي كه نقض كننده اصول ذكر شده باشد. بنابراين قانون اساسي بيانگر اين موضوع مي باشد كه تجمع و اجتماع آزاد است و هر فردي مي تواند حزب و سازماني را تشكيل دهد و يا به آن بپيوندد. ليكن قوانين موضوعه نتوانسته اند در اين مهم از قصد و نظر قانون اساسي پيروي كنند. قانون نحوه ي فعاليت احزاب كه به تازگي از تصويب مجلس گذشت هم نتوانست در راستاي قانون اساسي باشد. امروزه كارآمدي و تأثيرگذاري قوانين در گرو ميزان تطبيقشان با جوامع و درك نيازمنديهاي متنوع افراد جامعه نهفته است. همين امر، يعني چندپارگي و تعارض در قوانين، ناكارآمدي نظام حقوقي تحزب را در پي داشته است.